Varlıklar içerisinde en değerli varlık şüphesiz insandır.Zaten bu kainatın tümü insana musahhar kılınmıştır.Yani ay.güneş,yıldızlar,dünya ve içindekilerin tümü insana hizmet için yaratılmıştır.Bu kadar değer verilen insan elbette ki boşuna yaratılmamıştır.Yüce Rabbimiz insanı bir gaye için yarattığını şöyle ifade ediyor:? Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.?(Zariyat-56).İnsan başıboş bırakılmamıştır:? İnsan, kendisinin başıboş bırakılacağını mı sanır?(Kıyamet-36).

Eşref-ı mahlukat (yaratılmışların en üstünü) olarak yaratılan insan ayrıca özellikleri en çok olan varlıktır.O nedenle Yüce Rabbimiz insanın özelliklerini Kur?an-ı kerim?de dile getirir.Bu özelliklerin bir kısmı doğuştan iyi özellikler olduğu halde bir kısım özelliklerinde mutlaka İlahi eğitim ile eğitilmesi gerekir.Aksi takdirde o özellikler insan için zararlı hale gelebilir.

Kur?an?da çokça geçen insan özelliklerinin bir kısmı şunlardır:

1)? Doğrusu insan çok zalim, çok nankördür?(İbrahim-34).Bu ayette insanın yapısında zülme karşı bir eğilimin var olduğunu ve insanın çok nankör olduğu dile getirilmiştir.Bu manevi hastalıkların tümünün tedavisi Rabbani terbiyedir.

2)? ?Fakat tartışmaya en çok düşkün varlık insandır.?(Kehf-54),

3)?? İnsan pek acelecidir?(İsra-11).İnsanın bu özelliği de en yaygın özelliklerinden birisidir.Hemen hemen bir çok insanda bu özellik mevcuttur.Bu aceleciliğin diğer bir anlamı da dünyadaki bir menfaat için ahiretini yok edebiliyor.Dünyadaki sıkıntılara sabretse veya dünyadaki yalancı haram zevkleri bırakabilse kendisi için daha hayırlı olacaktır.Ama aceleci oluşu nedeniyle yakın menfaatı uzak faydaya tercih edebiliyor.

4)?Gerçek şu ki insan azar.Kendini yeterli gördüğü zaman?(Alak,6,7)İnsan kendini beğendiğinde Allah?ı unutur.O nedenle insan kendini Allah?a muhtaç bir varlık olarak görmesi gerekir.Firavun ,Nemrut gibileri ilahlık davasında bulunacak kadar ileri gitmişlerdir.

5)?Biz insanı en güzel biçimde yarattık??(Tin-4) Kur?an da insanın zayıf yönünü dile getiren ayetlerin yanı sıra güzel yönlerini anlatan bir çok ayette vardır.

Bu ayetlerden şu sonuçları çıkarıyoruz.

1)İnsan kendini öncelikle ruhen eğitmesi gerekir.Resulullah?ın(sav) Hira mağarasına gidip tefekkür ve ibadet etmesinin anlamı budur.İnsan kendini ruhen eğitmezse en ufak bir nefsani ve şeytani hallerde kontrolunu kaybedebilir.Tıpkı dibinde çamur olan bir havuza taş attığınızda o dipteki çamur canlanıp suyu bulanıklaştırdığı gibi .O nedenle bir çok insanın şehvetine ve nefsine yenilmesinin altında ruhen kendisini eğitmemiş olmaktan kaynaklanıyor.

Bu bölümü başarabilen insan sağlam bir iman sahibi olur.

2)İlmen kendini hazırlaması:İlim ile ilgili ayetler ve hadisler pek çoktur.Kur?an?ın bizatihi kendisi ilimdir.İlim olmadan zaten Kur?an anlaşılmaz.Kur?an bizlere ?Bilenlerle bilmeyenlerin bir olamayacağını? hatırlatır.?Bilmiyorsanız bilenlerden sorun? buyurur.Resulullah?da (sav) bizlere ?beşikten mezara kadar ilim öğrenmemizi? tavsiye ediyor.Çünkü ?İlim mü?minin yitik malıdır nerede bulursa alır?.

Bu bölümü başarabilen insan sağlam bir şuur sahibi olur.

3)Bedenen hazır olması:Mü?minin önem vermesi gereken en önemli yönlerden birisi de bedenine karşı görevleridir.Daha islamın ilk döneminde inen ayetlerde ?Elbiseni tertemiz tut.?(Müddesir-4) emri yer almaktadır.Sahip olduğumuz bedenin bize verilmiş bir emanet olduğunu bilip bu emaneti haram yerlerde tüketmememiz gerekir.Sahip olduğumuz bedenimizi helal rızık ile beslemek bize düşen görevlerden biridir.

Bu bölümü başarabilen insanın sağlam bir ibadeti olur.

4)Maddeten hazır olması:Müslüman kendisini manen yetiştirdiği gibi maddeten de yetiştirmesi gerekir.İslamın 5 şartından iki tanesi (Hac ve Zekat) varlığa dayanır.Dolayısıyla mü?min fakirliği değil varlıklı olmayı talep etmelidir.Çünkü ?veren el alan elden üstündür?.Ancak zengin olayım derken helal ile haramı karıştırmaması gerekir.Aşırı hırsa girmemelidir.Çalışacak,Rabbim verirse şükretmesini, vermezse sabretmesini bilmelidir.

Bu bölümü başaran insan paylaşmayı öğrenir.

Bütün bunlara baktığımız zaman insanı hemen tanımanın mümkün olmadığını görüyoruz..Bir yazar der ki, yirmi yıl sonra eşimin bir huyunu daha öğrendim.Gerçekten de öyle.O nedenle bazılarının dediği ?ben insana baktım mı içinin güllük mü yoksa küllük mü olduğunu bilirim? sözleri gerçeği yansıtmıyor.

Dünyada en zor tanınan varlık insandır.İnsanın geleceğini etkileyen unsurlardan birisi de ?KADER? dir.Kaderin payını unutmamak lazımdır.Tıpkı Fatih Sultan Mehmed?in babasının zaman zaman bizim de çocuklarımıza kızdığımızda dediğimiz gibi oda küçük Fatih?e kızdığında ?Adam olamazsın? demiş.Fatih büyüyüp İstanbul?u fethedip bir çağ açıp bir çağ kapatınca hocası Ak Şemsettin şöyle demiştir:?Peder ne der kader ne der?