Noktacı Kasım Efendi Tekke Camii, halk arasında Geyikli Camii diye de anılmıştır. İlgili bölümlerde anlatıldığı üzere; bu mabed, öncelikle, Abdükadir-i Geylani'nin beşinci göbekten torunu olan "Cevahirü'l-Ahbar" kitabının yazarı Noktacı Kasım Efendi adına -takriben- 1510-1512 yılları arasında İnegöl'ün "timar-eri" Hamzabeyzade Derviş Mehmed Bey tarafından yaptırılmıştır.
İsabeyzade İshakpaşa, 1487 Yılında vefat ettikten sonra - vasiyeti gereği- İnegöl'de inşa ettirdiği caminin ön bahçesine ve eşi Sultan Hatun Türbesinin, giriş kapısına göre, sol yan tarafında yer alan bahçe kısmına defnedilmiştir.
Oğulları Şadi Paşa ve Piri Ahmet Çelebi ise üstlendikleri resmi görevler nedeniyle İnegöl'de bulunmamışlardır. Devlet hizmeti son bulduğunda da Şadi Paşa, kendisine dirlik olarak tahsis olunan Çanakkale-Biğa'ya yerleşmiştir. Piri Ahmet Çelebi de İstanbul'a yerleşmiştir. Büyük oğlu Halil İbrahim Bey de babası İshak Paşa'nın vefatından sonra Selanik' e yerleşmiş ve İshak Paşa'nın bu yöredeki vakıflarını idare detmiştir.
İnegöl ve Anadolu coğrafyasında bulunan İshakpaşa vakıflarının idaresi ise, İshak Paşa'nın kahyası ve de vakıf nazırı Sinan Bey'e kalmıştır. 1509 Yılında İstanbul merkezli olarak vuku bulan ve halk arasında "Kıyamet-suğra=Küçük Kıyamet" diye isimlendirilen ve de tam 45 gün süren korkunç deprem sonrasında -başta- İstanbul olmak üzre; Anadolu' da ve Rumeli' de bir çok yerleşim yeri, tahrip olmuş ve yerle bir olmuştur.
İşte bu deprem sonrasında başlatılan imar çalışmaları meyanında İnegöl'ün "timar-eri" Hamzabeyzade Derviş Mehmed Bey ile İshakpaşa vakıflarının nazırı İshakpaşa kethüdası Sinan Bey'e devletçe verilen yetkiye ve sağlanan mali imkanlara dayalı olarak İnegöl kasabası, Sinan Bey ve Derviş Mehmed Bey tarafından yeniden imar edilmiştir.
Derviş Mehmed Bey tarafından Domaniç'i İnegöl' bağlayan yürük yolu üzerinde ve de Diğrihi Çayırı mevkiinde Noktacı Kasım Efendi adına "Yenice Tekke Mescidi" inşa edilerek Bursa'dan davet edilerek İnegöl'e getirilen Noktacı kasım Efendi' ye tahsis olunmuştur.
Yapılan bu imar çalışmaları sırasında İnegöl-Merkez mahallesi, yeni baştan dizayn edilmiştir. Sinan Bey, burada öteden beri "Babi Geleneği" ne göre halka hizmet etmekte olan "zaviyeli mescid" in etrafına; zaviyeli mescidin etrafına bir fırın ve üç adet de dükkan inşa ettirmiştir. Ayrıca burada kendi adına da hayri tesisler inşa ettirmiştir.
Söz gelimi : "zaviyeli mescid" in karşısında yer alan arsa üzerine kendi adına da yeni bir cami, bir sıbyan mektebi ve bir de Yıldırım Beyazıt Hamamı bitişiğine ikinci bir hamam daha yaptırmıştır.
Şüphesiz yaptırmış olduğu bu hayri tesisler için Sinan Bey, akar nitelikli vakıflar, bırakmıştır. Yeni baştan dizayn ve de imar edilen İnegöl'ün merkezi yerleşim alanı da bundan sonra "Sinanbey Mahallesi" olarak anılmaya başlamıştır.
Diğer yandan "zaviyeli mescid" in işletme masrafları, Sinan Bey tarafından yaptırılan fırın ve dükkanların kira geliri ile karşılandığı için yıllar önce burasının işletilme masraflarını karşılamak üzere "hizmet-dirliği" olarak Orhan Gazi tarafından tahsis edilmiş olan "denizoğlu Çiftliği" de Noktacı Kasım Efendi' ye aktarılmıştır. (YARIN DEVAM EDECEK İNŞALLAH!)
RECEP AKAKUŞ HOCANIN ESERİNDEN
DÜZENLEYİP YAYINA HAZIRLAYAN
AYHAN BAYRAKTAR
