Dün Adnan Menderes'in İmralı adasında idam edildiği gündü. Bu vesile ile Adnan Menderes'in hayatının özetini paylaşıyoruz. Dünden kaldığımız yerden devam ediyoruz.
1955 yılına gelindiğinde ekonomide sıkıntılar başlamıştı. Dış borçlar giderek artıyordu, ödeme dengesi bozulmuştu, döviz girişi yeterli değildi.
Ekonomik sıkıntılar siyasi kargaşayı tetikledi.
6 Eylül 1955 gecesi İstanbul'da bazı gazeteler, Selanik'te Atatürk'ün evine bomba atıldığını yazdı.
Haber asılsızdı. Ancak bu asılsız haber halkı galeyana getirmeye yetti. Azınlıklara karşı özellikle de Rumlara karşı saldırılar başladı. Rumların evleri, iş yerleri ve kiliseleri yakıldı yıkıldı.
Derin devlet ve darbe zihniyeti bu tür karışıklıklarla Menderes'i devirmeyi planlamıştı. Plan iyi işliyordu.
Tarihe 6-7 Eylül Olayları olarak geçen bu olaylar sebebiyle TBMM olağanüstü toplandı. 6-7 Eylül Olayları mecliste de kargaşaya yol açtı.
Bu kargaşa DP içinde de çatlaklara sebep oldu.
Aralarında Hüsamettin Cindoruk'un da bulunduğu bazı milletvekilleri DP'den istifa ettiler. Bu ayrılan vekiller 20 Aralık 1955'te Hürriyet Partisi'ni (HP) kurdular. Plan tutmuştu, DP kendi içinden çözülmeye başlamıştı.
27 Ekim 1957'de seçimler yapıldı. DP 48 oy alarak 424 milletvekili çıkardı. CHP'den ise 41 oy oranı sonucunda 186 milletvekili meclise girebilmişti.
Menderes 1957 seçimlerinden sonra İstanbul'da imar çalışmalarına ağırlık verdi. Barbaros Bulvarı, Büyükdere Caddesi, Vatan Caddesi, Millet Caddesi ve şimdiki E-5 otoyolunu açtı. Menderes'in bu girişimleri de; CHP'nin; "ağacı ve yeşili katlediyor, ormanları ve doğayı yok ediyor." Muhalefeti ile karşılaştı.
Bu arada Menderes, Ankara'da Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Trabzon'da da Karadeniz Teknik Üniversitesini kurdu.
1773 yılında Padişah I. Abdülhamit tarafından kurulan İstanbul Teknik Üniversitesinden 180 sene sonra Türkiye'de yeniden teknik üniversite kurulmuş oluyordu.
17 Şubat 1959'da Menderes Londra'ya uçtu. Gündemde Kıbrıs Cumhuriyetinin kurulması vardı.
Menderes'in, uçağı, Londra Gatwick Havalimanı yakınlarında alçalırken düşüp parçalandı. Bu büyük kazadan Menderes, yara almadan kurtuldu.
Birileri Menderes'ten kurtulmak istiyordu ama ilahi takdir buna fırsat vermemişti.
1959 yılında Menderes Hükümeti'nin girişimleri ile Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu.
Diğer taraftan ekonomideki sıkıntılar artıyordu. Dış borçlar ödenemiyor ve dış ticaret açığı büyüyordu.
Ve çözüm umudu ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek oranlı devaülasyonu yapıldı, dolar 2 liradan 9 liraya çıkarıldı.
Türkiye 600 milyon dolar dış borcunu ödeyemeyeceğini açıkladı ve ekonomik olarak İMF'ye teslim oldu.
Menderes'in ekonomik girişimleri başta yoksul kesimi mutlu etmişti, ancak uzun vadede ekonominin dengesini bozmuştu. Menderes'in en büyük hatası İMF'ye bağımlı bir ekonomik sisteme sahip olması idi.
(YARIN DEVAM EDECEK)
.
