Amerikan başkanının manipülatif hareketleri ile başlayan finansal hareketlilik yaklaşık 10 gündür tüm ülkenin ve her masanın en öncelikli konusu oldu. Olmaya da devam edecek. Geçtüğimiz süre zarfından hükümet, merkez bankası, BDDK gibi birçok kurumun finansal piyasalar için müdehalesi ve önlemleri oldu. Yapılan müdehaleler ilk etapta başarılı oldu. Ancak yapısal düzenlemeler ve mali disiplinin sağlanması ile sürdürülebilir hale gelecektir.

Ayrıca ilk etapta vergi düzenlemeleri ile iş dünyasının hareket kabiliyetinin arttırılması gerekiyor. Kur baskısı ile üretim maliyetlerinde artışlar yaşanıyor. Hep söylüyoruz bu da enflasyonu tetikleyici neden olarak ortaya çıkıyor. Piyasanın genel seyrinde örneğin tüm sektörlerdeki KDV oranları %8'de standartlaştırılabilir. ÖTV ve kurumlar vergisi oranlarında düzenlemeler yapılabilir.Birçok üründe ödenilen verginin vergisi tarafında düzenlemeler yapılabilir. Kur farkından yaşanan yukarı yönlü maliyet hareketliğinin üretime yansıması tolere edilebilecektir. Aynı zamanda kamunun tahsilatı kümülatif olarak artacaktır. Bununla birlikte üretim kabiliyetinin arttırılması, ürün tespitleri ve üreticinin yükünün hafifletilmesi yönündeki desteklerle hızlı yol alınacaktır.

Geçtiğimiz hafta birçok ürün kalemini paylaşmıştım. Hem geleneksel ticaret içerisinde hem de daha öncede paylaştığımız üzere yeni dünya düzeni içerisindeki dijital dünyaya adaptasyonla önemli yol alacağımıza canı gönülden inanıyorum. Burada kritik diğer noktada inşaat alanında düzenlemelerin ivedi olarak yapılması gereklilğidir. Gayrimenkul her zaman birikim sahipleri için en iyi getirili yatırım aracıdır. Ancak gayrimenkulün yatırım için bir sonuç olup bir kalkınma aracı olmadığını benimseyerek arz tarafındaki hareketleri planlamamız gerekmektedir. Birikim sahipleri bir menkul kıymet, bir altın gibi gayrimenkule yatırım aracı olarak görmelidirler.

SOFRAMIZIN VAZGEÇİLMEZİ FİNANSAL TERİMLERİMİZ

Yoğun gündemimizde her sohbette kaşımıza çıkan, her köşede konuşulan terimleri listeleyelim istedim. Hükümetin attığı adımları, finans uzmanlarının çözüm tarafındaki yorumlarını rahmetli Güngör URAS Bey'in de tabir ettiği üzere " Ayşe Teyzemiz de" anlasın diyerek sıraladık. Buradan geçtiğimiz hafta aramızdan ayrılan Duayen Sayın Güngör Uras'ı da rahmetle anıyoruz.

Spekülasyon; Piyasa koşullarını değerlendirmek suretiyle geleceğe yönelik fiyat tahminleri yapılması ve risk üstlenilmesi yoluyla para kazanmaya yönelik faaliyetlere girişilmesine spekülasyon, bu faaliyetleri yapanlara da spekülatör deniyor.

Manipülasyon; Yanlış bilgi ya da söylenti yayarak yatırımcıları yanıltmak ya da bir menkul kıymetin fiyatını çeşitli tekniklerle kasıtlı ve suni olarak düşürme veya yükseltme girişiminde bulunmak manipülasyon çeşitleridir. Bu işlemleri yapanlara da manipülatör denir.Hileli yönlendirme olarak da tanımlanan manipülasyon, algıyı yönlendirme ya da doğrudan fiyat hareketlerine müdahale yoluyla yürütülür. Manipülasyon, yasa dışı bir faaliyettir ve suç olarak belirlenmiştir.

Zorunlu Karşılık Oranı;Banka ve diğer finansal kuruluşların bilançolarında taşıdıkları mevduat, kredi ve benzeri yükümlülüklerine karşılık merkez bankasında tutmak zorunda oldukları rezerv miktarını gösteren kanuni orandır. Eğer bankalar atıl rezervlere sahip değilse, zorunlu karşılık oranı artırıldığında bankalar verdikleri kredileri geri çağırırlar ve bu durum para arzının azalmasına neden olur. Zorunlu karşılık oranı düşürüldüğünde ise zorunlu karşılıkların bir kısmı kullanılabilir rezerv şekline dönüşür, bu da bankaların kredi tabanını artırır. Bankaların kredi tabanın genişlemesi de para arzının artmasına neden olur.

Swap işlem; iki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde farklı faiz ödemelerini ve/veya farklı para birimlerini karşılıklı olarak değiştirdikleri bir takas sözleşmesidir. Swap piyasasında ağırlıklı işlem gören swaplar döviz Swap'ları ile faize dayalı Swap Sözleşmeleridir.. Swap işlemlerinde, faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amaçlanmaktadır.

Deflasyon; Fiyatlar genel düzeyinde sürekli bir düşüş durumunu ifade etmektedir.

Develüasyon;Ulusal paranın yabancı paralar karşısındaki değerinin azalmasını ifade eder. Örneğin, bir Türk lirasının bir ABD doları karşısındaki değerinin 2,0 TL'den 2,2 TL'ye düşmesi, Türk lirasının ABD doları karşısında %10 değer kaybetmesi (ABD dolarının değer kazanması) anlamındadır.

Senyoraj veya sinyoraj; paranın üretim maliyeti ile üzerinde yazılı değer arasındaki farktır. Modern ekonomik sistemlerde, teknik olarak bu hak sadece merkez bankasınındır.Örneğin 100 dolarlık banknotun basım maliyeti yaklaşık 0.20 (20 sent) civarındadır.

Arbitraj; Herhangi bir menkul kıymetin, dövizin veya malın eşanlı olarak bir piyasadan alınıp diğer bir piyasada satılarak (kıymetler birbiri ile değiştirilerek) kar edilmesi işlemidir.

Batmasına İzin Verilemeyecek Kadar Büyük Finansal Kuruluşlar (Too-Big-to-Fail); Büyük ve karmaşık olmaları ve finansal sistemde yer alan diğer kuruluşlarla olan bağlantıları ve önemli faaliyetlerinin başka finansal kuruluşlarca kısa sürede sağlanmasının zorluğu nedeniyle, faaliyetlerini sürdürememe durumlarının ortaya çıkması halinde sistemik risk yaratma potansiyeli taşıyan ve ekonomiye büyük maliyetler yükleyebilecek olan finansal kuruluşlardır.

Baz Etkisi;İki farklı dönemin, birbirine karşı değişimleri hesaplanır. Bu hesaplamada, yaşanan değişime karşın, bir dönem referans noktası olarak alınır. Referans alınan dönemde, normalden çok farklı şekilde düşük veya yüksek bir gerçekleşme olduğunda, bu değişimin hesaplandığı döneme olan etkisi Baz Etkisi olarak adlandırılmaktadır.

Doğrudan Yabancı Yatırım;Yatırımcının bir ülkede reel sektöre ve üretime yaptığı yatırımdır. Dolaysız yabancı yatırım olarak da adlandırılabilir.Dolaylı Yabancı Yatırım,Yatırımcının finansal piyasalara yaptığı yatırımdır.

Geç Likidite Penceresi;Geç Likidite Penceresi (GLP), Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın (TCMB) son borç veren makam olarak, gün sonu ödeme sistemlerinde oluşabilecek sorunların önüne geçmek amacıyla bankalara verdiği limitsiz vadeli TL borçlanma imkanı ve aynı koşullarda TL borç verme imkanıdır. Gecelik ve geçici bir uygulamadır.Geç Likidite Penceresi, gecelik vadede gün sonunda, yani 16:00-17:00 saatleri arasında; zorunlu karşılıkların tesis süresinin son iş gününde ise 16:00-17:15 saatleri arasında gerçekleşir.

Likidite;Piyasada işlem gören herhangi bir varlık veya kıymetin piyasa fiyatını etkilemeden alınıp satılabilmesinin ölçütüdür.

Opsiyon;Belirli bir malı, kıymeti veya finansal göstergeyi önceden belli bir vade ve fiyattan alma-satma hakkı veren kontratlardır.

Volatilite; Finansal piyasalarda belirli bir ürünün belirli bir zaman içerisinde fiyatında yaşanan oynaklığıdır.. Genellikle belirsizliğin arttığı dönemlerde volatilite yüksek olur.

Reeskont;İskonto edilmiş, diğer bir deyişle bir bedel karşılığı (iskonto) el değiştirmiş olan kıymetlerin yeniden bir bedel karşılığı (reiskonto) el değiştirmesini ifade eder

Resesyon;Ekonomik büyümenin belirli bir süre negatif veya yavaş olmasıdır. Ekonomide atıl kapasitenin olması veya ekonominin uzun vadeli büyüme oranından daha düşük bir oranda büyümesi olarak da tanımlanabilmektedir.

Stagflasyon;Bir ekonomide üretimin düştüğü veya en azından artmadığı bir ortamda enflasyon yükseldiği zaman meydana gelen durumu ifade etmektedir.