Kur?an-ı Kerim de peygamberlerden 25 tanesinin ismi geçmektedir.Aslında 28 isim geçiyor ama bunlardan 3 tanesinin peygamber olup olmadıklarını biz bilmiyoruz.İşte bu 3 kişiden birisi de Lokman (as) dır. Hz. Lokman, ismi Kurânda da geçen, peygamber veya veli olduğu hakkında kesin bir bilgi bulunmayan bir mânâ büyüğüdür Lokman ismiyle ayrıca Kur?an da bir sure vardır.Bu sure de Lokman (as)ın oğluna tavsiyeleri yer almakla beraber bunun yanı sıra bir çok önemli uyarılar ve hatırlatmalar da vardır. İslâm tarihinde Hazret-i Lokmanın hikmetli sözleri, vecizeleri, öğütleri ve tavsiyeleri meşhurdur.

Tarihçilerin araştırmalarına göre Lokman (as) M.Ö. 6.y.y. da yaşamıştır. Hazret-i Lokman ilim ve hikmetiyle dillere destan bir zattır. Bunun içindir ki, kendisine Lokman Hakîm, denmiştirLokman suresinde geçen ayetlerden anlaşılmaktadır ki, bu zat bir hakimdir. Çünkü ona hikmet verilmiştir. Böyle bir hikmete ulaşan kimseye gereken, o hikmete şükürdür. Yüce Allahın, şükür de dahil hiç bir şeye ihtiyacı yoktur. Ancak şükre ihtiyacı olan insandır. Çünkü Allah, şükredene nimetleri artırma vadinde bulunmuştur (İbrâhim, 7).Lokman (as) şükrün ne kadar önemli bir görev olduğunu bildiği için oğluna da özellikle şükretmesini tavsiye etmiştir.Çünkü şükür nankörlüğün zıddıdır.Allah?a şükreden kimse insanlara da teşekkür eder.Nankör insana ne kadar iyilik yaparsan yap, işi bitti mi seni unutur ve seni tanımamazlıktan gelir.Böylece iyilik yapan insanın da şevkini ve zevkini kırar.Artık kimse başkasına iyilik yapmak istemez.

Lokman (as) oğluna tavsiyelerde bulunurken kullandığı hitap tarzı da çok dikkat çekicidir.Tavsiyelerine ?Yavrucuğum? diye başlar.Çünkü eğitimin ana unsuru şefkat ve sevgidir.İçerisinde şefkat ve sevgi bulunmayan eğitimler sonuçsuz kalmaya mahkumdur.Yüce Rabbimiz:? Rahmân Kur?an?ı öğretti.? (Rahman-1,2) şeklinde buyururken özellikle Rahman sıfatını zikretmesi çok önemlidir.Çünkü merhametli olan ancak öğretebilir.

Lokman (as)ın oğluna tavsiyeleri Kur?an da şu şekilde anlatılmaktadır:

1-)Allaha ortak koşma:?Hani Lokmân oğluna öğüt vererek şöyle demişti: ?Yavrucuğum Allah?a ortak koşma Çünkü ortak koşmak elbette büyük bir zulümdür.?(Lokman-13) Çünkü şirk Allah?a karşı işlenen en büyük günahtır.Ey insan Allah?a ait olan sıfatlara ortak koşma.Çünkü büyüklük O?na yakışır.Gaybı bilen O?dur.Yerin ve göklerin hakimi O?dur.Ey İnsan Sen göz kapaklarına hakim olamayacak kadar çaresizsin ve sen her şeye muhtaç bir varlıksın. Nasıl oluyor da hiçbir şeye muhtaç olmayan sonsuz kudret sahibi Allah?ın sıfatlarına ortak koşmaya çalışıyorsun.

2-).Allah, her yaptığını ortaya çıkarır :? (Lokmân öğütlerine şöyle devam etti:) ?Yavrucuğum Şüphesiz yapılan iş bir hardal tanesi ağırlığında olsa ve bir kayanın içinde, yahut göklerde ya da yerin içinde bile olsa, Allah onu çıkarır getirir. Çünkü Allah en gizli şeyleri bilendir, (herşeyden) hakkıyla haberdar olandır.?(Lokman-16).Müslüman yaptığı iyiliğin ve kötülüğün miktarına bakmaz.Çünkü Allah?ın rızasının hangi iyilikte olduğunu ve Allah?ın gazabının hangi kötülükte olduğunu bilemeyiz.Yüce Rabbimiz başka bir ayette ise şöyle buyuruyor:?Artık kim zerre ağırlığınca bir hayır işlerse onun mükafatını görecektir. Kim de zerre ağırlığınca bir kötülük işlerse onun cezasını görecektir.?(Zilzal-7,8)

3-)Namazını dosdoğru kıl:? Yavrucuğum Namazı dosdoğru kıl. İyiliği emret. Kötülükten alıkoy. Başına gelen musibetlere karşı sabırlı ol. Çünkü bunlar kesin olarak emredilmiş işlerdendir.?(Lokman-17).Çünkü namaz insanı her türlü kötülük ve aşırılıklardan korur. Çünkü namaz dinin direğidir.Ayrıca mü?minlerin bir özelliği de iyiliği tavsiye etmek kötülüklere karşı da insanları uyarmaktır.Unutmayın ki kötülükler insanların ortak sorunudur.Resulullah (sav) toplumu bir gemiye benzetmiş,gemideki bir yolcunun kendi koltuğunun dibini delip kırması sadece ona zarar vermez.Oradan sızan sular geminin batmasına yol açacaktır.Ayrıca sabır insanı ayakta tutan en büyük nimettir.Sabreden insan gayesine ulaşır.

4-)Kasılarak yürüme, yavaş konuş:? Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme Çünkü Allah kendini beğenmiş övünüp duran kimseleri asla sevmez. Yürüyüşünde tabii ol. Sesini alçalt. Çünkü seslerin en çirkini merkeplerin sesidir?(Lokman-18,19).Çünkü kibir ve büyüklük Allah?a yakışır. Kibir insanın kendini kandırmasıdır,riya ise karşısındakini kandırmasıdır.

NOT: Sesinizi yükseltmeyin, sözünüzü yükseltin.