"Hatırlayın, Musa'ya, 40 gece boyunca huzurumuza alacağımıza dair söz verdik. Musa bu sebeple aranızdan ayrıldıktan sonra siz buzağıya taptınız. Böylece yoldan çıkarak kendinize yazık ettiniz. Bu kötülüğünüze rağmen, akıllanıp şükredesiniz diye sizi af ettik. (BAKARA 51-52)

HZ.MUSA VE İSRAİLOĞULLARI: Ayet-i kerimede 40 gece Allah'ın huzurunda kaldığı bildirilen elçi: Hz.Musa'dır. Kur'an-ı Kerim'de kendisinden en çok bahsedilen peygamber Hz.Musa'dır. Hz.Musa'nın Kur'an-ı kerim'de 136 defa adı geçmektedir. K.Kerim Hz.Musa'nın hayatından birçok mücadeleyi örnek verir. İşte bu Ayet-i kerime onlardan biridir.

Hz.Musa, Allah'ın emri ve yardımı ile İsrailoğulları'nı Firavun'un zülmünden kurtararak Mısır'dan çıkarmıştı. Bu kurtuluş yürüyüşünde Allah (c.c.) onlar için denizi yarıp yol açmış, aynı denizde Fravun ve ordusunu boğup helak etmişti.

Mısır'dan çıkıp Sina Yarımadasına girdiklerinde Allah (c.c.) Hz. Musa'yı (a.s.) Tevrat'ı vermek üzere kırk gün, kırk gece Tur'a davet etmişti. Bu davet, denizi geçip kurtulan İsrailoğulları'nın, Hz.Musa'dan, Allah'tan gelecek bir kitap istemelerinden sonra yaşanmıştı.

Hz. Musa, yerine kardeşi Harun'u, İsrailoğulları'nın başına vekil tayin etti. Sonra da Allah ile görüşmek için kavminden ayrılıp Tur-i Sina dağına gitti.

Hz.Musa 40 gece Tur-i Sina'da kaldı. İtikaf gibi bir şey bu... Resulullah Efendimiz (s.a.v) her Ramazan ayının yirminci günü Bayram gününe kadar 10 gün, mescidde itikafa çekilirdi. Hz.Musa (a.a) 40 gece Tur dağında kaldı.

ÇİLE, GECE VE TASAVVUF: 40 gece manevi eğitim... Tasavvufta Hz.Musa'nın bu sünneti yaşatılmaktadır. İsmail Hakkı Bursevi Hazretleri der ki; "Tarikat ehli kırk günlük manevi eğitimi bu ayetlerden almıştır." 40 gün tekkeye çekilip, halktan ve dünyadalıklardan uzak, manevi bir eğitimden geçilir. Buna çile deniyor. Çile çekmek, çile doldurmak... Çile Farsça'da kırk demek. Çilehane ise kırkgün kalınan yer anlamında.[1]

40 gün 40 gece... Eğitim ve değişimlerde dikkate alınması gereken bir ölçü. Bu sebeple bir konuda alışkanlık ve tecrübe kazanmak için 40 tekrar ve 40 gün yapma ölçüsü, boşuna verilmiyor demek ki. 40 hadis ezberleyenlerin Hadis-i şeriflerde müjdelendiklerini de unutmayalım.[2]

Doğumdan sonra kadınlar için 40 gün sayılır. Bulaşıcı hastalıklarda tam karantina uygulaması 40 gündür. Büyük perhizler de bile ölçü: 40 gündür. Sünnette yer almasa da 40'lı uygulamaların sonucu olarak ölen birinin ardından kırk gün Kur'an okunması ve kırkıncı gün dua yapılması adet olmuştur. İslam alimleri bu tür sünnet dışı adetleri bidat saymıştır.

Yenilen haram lokmanın da bedendeki etkisinin kırk gün sürdüğüne inanılır. Bu inancın delili olarak da şu hadisler zikredilir: "Kim bir arrafa/müneccim, kahin, falcı gibi kehanette bulunan kimseye gidip ondan öğrenmek kastıyla bir şey sorsa 40 gece, namazı makbul edilmez."[3] "İçki içen kimsenin 40 gün namazı makbul edilmez."[4]

Rivayetlere göre; Hz.Musa'yla ilgili kırk gün, Zi'l­kade ayı ile Zi'l-hicce ayının on günüdür. 40 gece, Hz.Musa (a.s) Tur-i Sina'da Allah ile konuşarak, emir ve yasakları öğrendi. Burada Hz.Musa'ya levhalara yazılı Tevrat verildi. Resulullah Efendimiz'e (s.a.v) K.Kerim, yirmi üç yılda inerken, Hz. Musa'ya levhalar kırk gecede verilmiştir.[5]

Ayet-i kerimede özellikle 40 gece diye vurgulanması da önemli bir nokta. Geceler Peygamberlerin hayatında manevi olarak önemli bir yere sahip. K.Kerim'in Kadir gecesi indirilmesi, isra ve Miraç Mucizesinin gece gerçekleşmesi gibi... (YARIN DEVAM EDECEK İNŞALLAH!)


[1] Ru?u'l-beyan fi tefsiri'l-?ur?an

[2] Taberani

[3] Müslim, Selam, 125

[4] Nesai, Eşribe, 43

[5] İbn-i Kesir