Kur?an-ı Kerim?deki surelerin iniş(nüzül) sırası incelendiğinde çok çarpıcı bir durum göze çarpar. Örneğin; Hz.Osman(ra), Cafer Es-Sadık ve İbn-i Abbas(ra)?ın rivayet ettikleri iniş sıralamasında 9. , 10. , 11. ve12. sureler sırasıyla ?Ley?, ?Fecr?,?Duha? ve ?İnşirah? sureleridir. Biliyoruz ki bu sıralama bir rastlantı değildir. Yani Yüce Rabbimiz bizleri eğitirken aşama aşama eğitiyor. En önemlisi de bizi gece(Leyl) karanlığından, önce şafak(Fecr) ile müjdeliyor; arkasından kuşluk(Duha) vaktinin aydınlığına ve sonrasında da ferahlığa(İnşirah) çıkartıyor.
Bu dört aşamada Yüce Rabbimiz kullarına önce ne yapması gerektiğini öğretiyor ve her defasında da ödülün, başarının yakın olduğunu müjdeliyor.
DÖRT AŞAMA VE YAPILMASI GEREKENLER
1-?Leyl? Aşaması
Bu bölümde Yüce Rabbimiz insanların iş ve davranışlarının, amellerinin farklı farklı olduğunu bize anlatıyor. Yardımlaşmanın büyük öneminden bahsediyor ve ister madden olsun ister manen olsun temizlenme yolunun yardımlaşmaktan ve takvadan geçtiğini bizlere hatırlatıyor.
a-?İşleriniz başka başkadır.?(Leyl-4)
b-?Artık kim verir ve sakınırsa, en güzeli de tasdik ederse, biz onu en kolaya hazırlarız(onda başarılı kılarız).?(Leyl-5,6,7)
c-?Kim cimrilik eder, kendini müstağni sayar, en güzeli de yalanlarsa, biz de onu en zora hazırlarız. Düştüğü zaman da malı kendisine hiç fayda vermez.?(Leyl-8,9,10,11)
d-?Doğru yolu göstermek bize aittir. Şüphesiz ahiret de dünya da bizimdir.?(Leyl-12,13)
e-?Sizi alevler saçan ateşe karşı uyardım.?(Leyl-14).
f-?O ateşe, ancak yalanlayıp yüz çeviren en bedbaht kimse girer.?(Leyl-15-16)
g-?Temizlenmek için malını hayra veren en muttekî (Allah?a karşı gelmekten en çok sakınan) kimse o ateşten uzak tutulacaktır.?(Leyl-17-18)
h-?O, hiç kimseye karşılık bekleyerek iyilik yapmaz. (Yaptığı iyiliği) Ancak yüce Rabbinin rızasını istediği için (yapar). Elbette kendisi de hoşnut olacaktır.?(Leyl-19-20-21)
2-?Fecr? Aşaması
Yüce Rabbimiz ?Leyl? gece aşamasındaki emirlere uyan ve bu emirleri yerine getiren kullarına kurtuluşun ilk ışıklarını müjdelerken yine ona önemli mesajlar vermektedir.
Bu bölümde Yüce Rabbimiz geçmiş kavimlerden (Ad ve Semud) ve azgınlaşan Firavun?dan, Allah?ın emirlerine uymayan toplulukların düştüğü sıkıntılı hallerden örnekler verir(Bkz. Fecr Suresi 6,7,8,9,10,11,12,13,14.Ayet).Ayetlerin devamında insanların nankör olduğu, yetimleri yedirmedikleri, yoksullara yardım etmedikleri ve dünya malını çok sevdiği anlatılır.(Bkz. Fecr Suresi 15,16,17,18,19,20.Ayet).
Surenin sonunda iyi kullara Cennet müjdeleniyor:?(Allah şöyle der:) ?Ey huzur içinde olan nefis, Sen O?ndan razı, O da senden razı olarak Rabbine dön Kullarımın arasına gir, Cennetime gir.?(Fecr-27,28,29,30)
3-Duha (Kuşluk) Aşaması
Bu bölümde artık (manen) güneş doğmuş, aydınlık gelmiş ve sıkıntıların büyük bölümü sona ermiştir.
Bu bölümde Yüce Rabbimiz şu mesajları vermektedir:
a-?Kuşluk vaktine andolsun, Karanlığı çöktüğü vakit geceye andolsun ki, Rabbin seni terk etmedi, sana darılmadı da.?(Duha-1,2,3.)
b-?Muhakkak ki âhiret senin için dünyadan daha hayırlıdır?(Duha-4)
c-?Şüphesiz, Rabbin sana verecek ve sen de hoşnut olacaksın.?(Duha-5)
d-?Seni yetim bulup da barındırmadı mı? Seni yolunu kaybetmiş olarak bulup da yola iletmedi mi? Seni ihtiyaç içinde bulup da zengin etmedi mi??(Duha-6,7,8).
e-?Öyleyse sakın yetimi ezme Sakın isteyeni azarlama, Rabbinin nimetine gelince; işte onu anlat?.(Duha-9,10,11)
4-İnşirah(Ferahlama) Aşaması
İlk üç bölümden sonra yani gece, şafak ve kuşluk bölümlerinden sonra artık tamamen rahatlama yani ?inşirah dönemi? gelmektedir. Bu bölüm, çekilen bütün sıkıntılar ve yaşanan darlıkların tümünden kurtuluşun adıdır.
Bu bölümdeki İlahi mesajlar şunlardır:
a-(Ey Muhammed) Senin göğsünü açıp genişletmedik mi?(İnşirah-1)
b-Belini büken yükünü üzerinden kaldırmadık mı?(İnşirah-2,3)
c-Senin şânını yükseltmedik mi?(İnşirah-4)
d-Şüphesiz güçlükle beraber bir kolaylık vardır. Gerçekten, güçlükle beraber bir kolaylık vardır.(İnşirah-5,6)
Yüce Rabbimiz çekilen bütün sıkıntıların sonunda mutlaka bir kolaylık olduğunu iki kez vurgu yaparak bizlere hatırlatıyor.
Artık kul rahata(İnşirah) kavuşmuş ve İlahi terbiye metodunun kurallarını harfiyen yerine getirmiş ve huzura kavuşmuştur. Göğsü(dünyası) genişlemiş, üzerindeki yük kalkmış ve yücelmiştir.
Unutmayın Her gecenin mutlaka bir sabahı vardır. Yüce Allah bizleri geceden yani sıkıntılardan aşama aşama gündüze yani huzura çıkartmaktadır. Ancak rahatlık ve huzura kavuştuktan sonra yan gelip yatmak ve Allah?tan yüz çevirmek yoktur. Bu mutluluğun sürekli olmasını istiyorsanız şu son iki ayete kulak veriniz: ?Boş kaldın mı hemen (başka) işe koyul ve yalnız Rabbine yönel?(İnşirah-7,8)
