"Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine «of!» bile deme; onları azarlama; ikisine de güzel söz söyle." (İSRA 23)
Bu nokta çok önemli; Bu Ayet-i Kerime'de Allah (c.c.) sadece kendisine kulluk yapılmasını emrettikten sonra anne babaya da iyi davranılmasını emretmektedir.Allah'a kulluktan sonra ana babaya iyilik geliyor. Ana baba hakkı bu derece büyük...
Bu konuda Tefsircilerin yorumu şudur: "Yüce Allah, ana-babanın evlat üzerindeki büyük haklarını açıklamak için, onlara iyilik etmeyi, kendisine ibadetle beraber anlattı." Lokman Suresi 14. Ayet-i Kerime'de Allah (c.c.) kendisine şükredilmesini emrettikten sonra anne babaya da şükredilmesini emretmektedir: "Bana ve anne babana şükredesiniz, dönüş Banadır."
Allah'a şükürden sonra ana babaya şükür geliyor. Rabbimizin anne babaya verdiği değerin farkında mıyız?Allah'a kulluk nasıl farz ise, Ana babaya iyilik de farzdır, Allah'ın kullarına kesin emridir bu. Hele anne babanın yaşlılık dönemi evlat için ne büyük imtihandır. Kendisi de anne baba olmuştur. Çoluk çocuğa karışmıştır. İş güç sahibidir. En güçlü dönemindedir. Anne babanın ise beli bükülmüştür. Dert ve hastalıkları artmıştır. Bakıma muhtaç bir çocuktan farkları yoktur. İşte bu durumda evlat ne yapacak? Ya anne babasına of bile demeyip imtihanı kazanacak, ya da anne babasına iyiliği terk edip imtihanı kaybedecek.
İmtihanı kazanmak istersen; anne babana "öf" bile demeyeceksin. Yaşlılıklarında ve hastalıklarında onlardan bıkmayacaksın. Onları azarlamayacaksın. Seni en muhtaç olduğun çağlardan itibaren büyütüp yetiştiren anne babana karşı nankörlük etmeyeceksin. Tam tersi onlara karşı merhametli, cömert, yumuşak huylu ve tatlı olacaksın. Güzel söz söyleyip, güzel karşılık vereceksin.
İsra Suresi'nde devam eden Ayet-i Kerimeler mealen şöyledir: İsra 24: Onları esirgeyerek alçakgönüllülükle üzerlerine kanat ger ve: «Rabbim! Küçüklüğümde onlar beni nasıl yetiştirmişlerse, şimdi de sen onlara (öyle) rahmet et!» diyerek dua et. İsra 25: Rabbiniz sizin kalplerinizdekini çok iyi bilir. Eğer siz iyi olursanız, şunu bilin ki Allah, kötülükten yüz çevirerek tevbeye yönelenleri son derece bağışlayıcıdır.
Anne babaya hütmet bu derece önemli olduğu için Resulullah Efendimiz (s.a.v) bu konuda birçok uyarıda bulunmuşlardır. İşte onlardan biri:Rasulullah Efendimiz (s.a.v) minbere çıkınca üç kere; "Amin, amin, amin!" dedi. Mescidde bulunanlar: "Ey Allah'ın Rasulü neye amin dediniz?" Diye sordular. Rasulullah Efendimiz (s.a.v) buyurdu ki: Bana Cebrail geldi ve şöyle dedi: Anne ve babasına, ya da onlardan birine ulaşıp da ikisi kendisini cennete girdirmeyen kişinin burnu sürtülsün. Sonra bu duaya amin dememi istedi. Ben de amin, dedim."
Adamın biri annesini sırtında hacca getirmiş. Tavaf yaparken, annesini de omuzuna almış tavaf ettiriyormuş. Hz. Peygambere "Annemin hakkını ödedim mi?" diye sormuş. Hz. Peygamber Efendimiz cevap vermiş; Hayır bir kere emzirmenin hakkını bile ödeyemedin."
Abdullah b. Mes'ud (r.a) diyor ki:"Ben, Resulullaha Allah katında "amellerin hangisi daha sevimlidir? diye sordum. "Vaktinde kılman namazdır." dedi. "Sonra hangisidir?" dedim. "Anneye babaya iyilikte bulunmaktır." buyurdu. "Ondan sonra hangisi daha sevimlidir?" diye sordum "Allah yolunda cihad etmektir." buyurdu.
"Bir adam Resulullaha gelip "Kendisine güzel davranmama en layık olan insan kimdir?" diye sordu. Resulullah Efendimiz de (s.a.v) "Annendir." buyurdu. Adam "Ondan sonra kimdir?" dedi. Resulullah (s.a.v) yine "Annendir." buyurdu. Adam "Ondan sonra kimdir?" dedi. Resulullah(s.a.v) "Babandır." Buyurdu.
Resulullah Efendimiz (s.a.v) vefatlarından sonra da anne babaya iyilik yapılmasını emretmiştir:Hz. Ebu Üseyd Malik İbn Rebia anlatıyor: "Ben Rasulullah'ın yanında oturduğum bir sırada aniden Ensar'dan bir kişi çıkageldi. Adam dedi ki: "Ey Allah'ın Rasulü, anne ve babam öldükten sonra benim onlara yapabileceğim herhangi bir iyilik var mıdır?" Rasulullah Efendimiz (s.a.v) buyurdu ki: "Evet, yapabileceğin dört iyilik vardır : Onlara dua etmek, mağfiret dilemek, Söz ve borçlarını yerine getirmek, dostlarına ikram etmek, akrabalarına ziyarette bulunmak. İşte annen ve baban öldükten sonra senin onlara yapman gereken iyilikler bunlardır."
