Malum hepinizin bildiği bir hikaye vardır.Gözleri görmeyen birkaç kişiyi filin yanına getirmişler.Ve her birinden filin tarifini istemişler.Filin hortumunu tutan kişi "fil,hortuma benzer" demiş,filin kuyruğunu tutan şahıs, "fil fırça gibidir "demiş, filin ayağından tutan ise "fil sütün gibidir" demiş v.b.

Bu hikayeden anlıyoruz ki bu kişilerin hepsinin fil tanımı doğrudur ama eksiktir.Çünkü filin diğer taraflarını göremediklerinden her biri kendi hissettiği yerin tanımını yapmıştır.

Bazı Müslümanların İslam Dinini tarif etmesi de muhtemelen bu fil tanımına benzer.Herkes ilgilendiği İslam'ın o bölümüyle İslam'ı tanımlamaya çalışır.Oysa Allah'a şükürler olsun ki İslam'ın iki önemli kaynağı olan Kur'an ve Sünnet aramızda duruyor.

Kur'an ve Sünnete baktığımız zaman İslam'ın hem ibadet hem de hayat dini olduğunu görürüz.İbadetlerden amacın insanı dürüst ve ahlaklı bir insan yapmak olduğunu fark ederiz.Çünkü dünyanın yaşanabilir olması için dürüst ve ahlaklı insanlara ihtiyaç vardır.

Bu konu ile ilgili bazı ayetlere bakalım:

-Namaz ibadetinden amacın, insanı her türlü kötülük ve aşırılardan uzaklaştırmak olduğunu görüyoruz:" (Ey Muhammed!) Kitaptan sana vahyolunanı oku, namazı da dosdoğru kıl. Çünkü namaz, insanı hayasızlıktan ve kötülükten alıkoyar. Allah'ı anmak (olan namaz) elbette en büyük ibadettir. Allah, yaptıklarınızı biliyor.(Ankebut,45).

-Oruç ibadetinden amacın insanı takva sahibi yani sorumluluk sahibi yapmak ve Allah' karşı gelmekten sakınmak olduğunu anlarız." Ey iman edenler! Allah'a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı."(Bakara,183).

-Zekat vererek hem maddi hem de manevi anlamda temizlenmenin amaçlandığını görüyoruz:" Onların mallarından, onları kendisiyle arındıracağın ve temizleyeceğin bir sadaka (zekat) al ve onlara dua et..."(Tevbe,103). Ve benzeri diğer ayetlerde de bunlar gibi ifadeler geçmektedir.

Bildiğiniz gibi sahih hadisler ayetlerin tefsiri durumundalar.İşte şu Hadisi Şerif yukarıda ki ayetleri adeta tefsir etmektedir.Resulullah (sav) buyuruyor ki:"İslam beş esas üzerine kurulmuştur".Yani İslam'ın beş temeli vardır.

Şöyle bir örnek verelim:"Sultan Ahmet Camisi beş temel üzerine kurulmuştur",dediğimiz de Caminin ayrıca kubbeleri,pencereleri, üstü v.b.diğer bölümlerinin de var olduğunu anlarız..Yani beş temel olmazsa kubbe durmaz,kubbe uçarsa direkler tek başına camiyi oluşturmazlar.

Resululah (sav) dönemine baktığımız zaman 'ibadet ile ahlakın' ayrılmaz bir bütün olduğunu görürüz.Sevgili Peygamberimiz (sav) Hira mağarasından endişe ile dönerken Hz.Hatice (r.a) O'na şöyle demişti: " Endişe etme! Yemin ederim ki Allah hiçbir vakit seni utandırmaz. Çünkü sen; akrabalarını görüp gözetir, zorda kalanlara yardım eder, ihtiyaç sahibinin ihtiyacını giderir, misafire ikram edersin. Sıkıntı anında Hakk'ın yanında yer alır, haklıya yardım edersin".

Hz.Cafer (r.a) Habeş kralına yaptığı konuşmada da şunları dile getirmişti:" "Ey hükümdar! Yüce Allah aramızdan birini seçip de onu kendisi için elçi olarak gönderene kadar biz cahillerdendik; putlara tapar, ölü hayvan eti yer ve çirkin işler yapardık. Akrabalarımızı gözetmez, komşuluk haklarını tanımazdık. Güçlü olanlarımız zayıf olanlarımızı ezerdi. Uzun bir müddet bu halde yaşadıktan sonra Allah bize aramızdan soyunu, doğruluğunu, güvenilirliğini ve iffetini bildiğimiz bir peygamber gönderdi. O bizi Allah Teala'nın birliğini tanımaya ve O'na ibadet etmeye çağırdı. Putlara tapmaktan, Allah'a ortak koşmaktan bizi uzaklaştırdı. Doğru söylemeyi, emanete ve akrabalık bağına riayet etmeyi, komşularla güzel geçinmeyi, haramdan, kan dökmekten sakınmayı emretti. Çirkin işlerden, yalandan, yetim malı yemekten, namuslu kadına iftira etmekten menetti. O, bize diğer insanlara kötülük yapmaktan çekinmeyi, sadece Allah'a ibadet etmeyi, sadaka vermeyi ve her çeşit iyi ve güzel ameller işlemeyi öğretti.

Bu örnek açıklamalara baktığımız da ,İslam'ın sadece beş şeyden oluşmadığını ,Hadisi Şeriften öğrendiğimiz gibi beş şey üzerine kurulduğunu daha iyi anlıyoruz.

(Lütfen,Hz.Hatice (r.a) ve Hz.Cafer'in (r.a) konuşmalarında geçen hususları tekrar okuyun).