Her iki cami de 1396 yılında Yıldırım Bayezid tarafından yaptırılmıştır.

Hatırlanacağı üzere Yıldırım Bayezid, Germiyanoğlu Süleyman Şah'ın damadıdır. Düğün işlerini de Bursa Bey Sarayı genel sekreterliğini üstlenmiş olan Aksungur Ağa (Sungur Paşa) organize etmiştir.

1396 yılında kazanılan Niğbolu Zaferi'nden sonra Yıldırım Bayezid, yönünü Anadolu'ya çevirmiş ve ilk etapta İnegöl'e -fiziki yapısı itibariyle bir küçük köy mescidi hüviyetinde de olsa- hükümdar sıfatıyla bir Cuma Camii inşa ettirmiştir.

Bu nedenle de inşa edildiği tarihten itibaren bu camide devlet reisi adına hitabet hizmeti verilmeye başlanmıştır.

İlk yıllarda kadılar tarafından yerine getirilen hitabet hizmeti, daha sonraki yıllarda özel olarak görevlendirilen hatipler tarafından yapılmaya başlanmıştır ki hitabet hizmetini üstlenmiş bu kişilere, "Hatip Çiftliği" adı verilen bir "hizmet dirliği" tahsis edilmiştir.

Açık seçik görülüyor ki 1396 yılından itibaren İnegöl'de, devlet reisi adına hutbe okunmaya başlanmıştır.

"Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri"ndeki kayıtlara göre, İnegöl'de Cuma Camii'nde hitabet hizmeti görenlerden biri, Yakup Efendi adında bir zattır ki bu zat, yaptığı hizmetle ilgili olarak kendisine tahsis edilmiş olan "hizmet dirliği"ni işletmiştir.

Yıldırım Beyazıt, aynı yıl içinde yani 1396 yılında Ermeni Derbendi'nden, Sınır Beli'nden ve de Domaniç Derbendi'nden gelen yolların, tarihi İpek Yolu'nun Bursa ayağı ile kesiştiği noktada yer alan Kurşunlu Beldesi'nde de zaviyeli ve de kubbeli bir Cuma Camii daha inşa ettirmiştir.

Ayrıca burada yapılacak hitabet hizmeti için vakıflar tesis etmiş ve görevlendirmeler yapmıştır.

Kaynak olarak kullandığımız "Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri"ndeki kayıtlara göre, bu Zaviyeli Mescid'de İmamet hizmetinin yanı sıra hitabet ciheti de ihdas olunmuştur.

Sultan II. Abdülhamid (1876-1908)devrinde ve 1876-77 yıllarında İshak Paşa İmareti'nde tadilat yapılarak onarıldığı esnada Yıldırım Beyazıt tarafından inşa edilmiş olan ve fiziki yapısı itibariyle bir mahalle mescidi hüviyetinde görünen İnegöl Cuma Camii de onarılmış ve -minaresinin küp kısmı hariç- cami kökten yıkılmış ve günümüzdeki şekliyle yeniden inşa edilmiştir.

Görüldüğü üzere Cuma Camii'nin onarılması esnasında yeni bir mimari tarz uygulanarak ahşap kubbeli ve de ahşap çatılı olarak inşa edilmiştir.

Yeni bir mimari üslup ile inşa edilen İnegöl Yıldırım Beyazıt Cuma Camii, böylece kurşun kaplı tek kubbesiyle daha görkemli bir hale gelmiştir.

Yenilenen İnegöl Cuma Camii, bu haliyle, İshak Paşa İmareti'ne dahil cami ve medrese kubbeleri ile bütünleşerek bir anlamda, yeni bir mimari site ve yeni bir mimari kompleks oluşturmuştur.

RECEP AKAKUŞ HOCANIN ESERİNDEN

DÜZENLEYİP YAYINA HAZIRLAYAN

AYHAN BAYRAKTAR

RECEP AKAKUŞ HOCANIN ESERİNDEN

DÜZENLEYİP YAYINA HAZIRLAYAN

AYHAN BAYRAKTAR