İlk Türkçe gazete 1831'de çıkan ve bir süre sonra da resmi gazeteye dönüştürülen Takvim-i Vekayi'dir. 1862 yılına kadar okuyucular gazeteleri basımevlerine gidip aldılar.
Gazeteler 1862 yılından itibaren ücretli personel tarafından belli merkezlere götürülüp bırakılmış ve okuyucular gazeteleri buralardan satın alarak okumuşlardır.
1872 yılında gazete satıcılarının sokakta bağırarak gazete satmaları yasaklandı. Ancak kısa bir süre sonra gazete dağıtıcılığı "müvezzilik" İstanbul Belediye Meclisi tarafından bir meslek olarak kabul edildi ve resmiyet kazandı.
Ulaşımın gelişmesi, 1946'da çok partili hayata geçiş, hızlı kentleşme, okuryazar sayısını arttırmış bu durum gazete satışlarını olumlu etkiledi.
1959 yılına kadar gazete kuruluşlarının her biri kendi buldukları kişiler aracılığıyla gazete dağıtımı yaptılar.
"Müvezzilik Sistemi" Türk Basın Tarihinde 1980'lere kadar uygulanan bir dağıtım ve satış yöntemidir. TDK ya göre müvezzi, dağıtıcı demektir. Tevzi eden dağıtan anlamındadır.
Müvezziler; boyunlarına astıkları sağlam bir deri kayış yardımı ile koltukaltlarına aldıkları yüzlerce gazeteyi kapı kapı dolaşır satarlardı.
Bir cadde ya da sokaktan geçerken "yazıyor-Gaste" gibi sözcüklerle bağırarak kendilerini duyururlardı. Gazete dağıtıcıları günümüzde abonelerine yalnızca gazete dağıtımı yapıyorlar. Müvezziler gazete satışı da yaparlardı.
Mesleğin ilçemizdeki serüvenine gelince Çolak Osman (Osman Serim) Efendinin Uzun Sokaktaki işyeri ilçemizdeki ilk gazete satış noktasıdır.
1940'lı yılların başına kadar bu işyerinde rafta satış yapılmıştır. Müvezzilik mesleğinin ilçemizdeki ilk temsilcisi Peştere doğumlu Süleyman Başdere (1906-1998) olup oğulları Hüseyin Başdere (1934-2005) ve Emin Başdere ile gazete müvezziliğinin ilçemizdeki öncüleri olmuşlardır.
Onların çocukları Osman, Yılmaz, Aydın Başdere gazete dağıtıcılığı mesleğini ilçemizdeki satış noktalarına satış olarak devam ettirmişler, Dördüncü kuşak Emre Başdere (1980-2003) ailede gazete dağıtıcılığı mesleğinin son temsilcisi olmuştur.
Ailenin dışında gazete 1975 yılında kaybettiğimiz Hakimiyet Gazetesi Müvezzii Faruk Güner'de akılda kalanlar arasındadır.
RESİM: HÜSEYİN BAŞDERE, EMİN BAŞDERE, FARUK GÜNER
