Bıçak; ilk çağlardan itibaren insanoğlunun kendini korumak, avlanmak gibi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bulup geliştirdiği bir veya iki tarafı keskin ince çelik parçalarına çeşitli sapların takılmasıyla yapılan bir alettir.
Eski Yunan ve Romalılar zamanlarında gereksinmeler sonucu çeşitleri artmıştır.
Divan'ı Lügat-it Türk'de "biçek" olarak yer almaktadır. Demircilik mesleğinin, ok ve kama yapımının oldukça gelişmiş olduğu Bursa'da bıçakçılık, 1877-78 Osmanlı Rus Savaşı sonrası gelen Rumeli Göçmenleri Bursa'yı el emeği bıçakçılığın ülkemizdeki en önemli merkezi yaptı.
İnegöl'de de durum farklı olmadı. Bulgaristan Vidin Göçmeni ve 1932 yılına kadar ilçemizde mesleği ve hayatını sürdüren Rasim Usta (Çalışkan)İnegöl bıçakçılığının bilinen en eski ustasıdır.
Sonradan Kocaeli'de mesleği sürdüren Ahmet Bıçakçı ve daha birçok usta onun yanında mesleği öğrenip sürdürmüşlerdir.
Meslekte elektrik kullanımına geçilmeden çeliği dövme işlemi ocakta yapılırdı. Demircilerde olduğu gibi ustaların işaret ettiği yerleri kalfa ve çıraklar altı kiloluk tokmaklarla döverlerdi.
Bıçağa tokmakla şekil verilir sonra da etrafını el makasları ile çizerek bıçak şeklini verirlermiş. Açma eğeler kullanılırdı.
Mesleğe ilkokul sonrası başlanır, babanız bıçakçı ise daha erken yaşta da başlarsınız. Bıçakçı dükkanları üretim ve satışın bir arada yapıldığı yerlerdir.
Genellikle yola, kapıya yakın yerler satış ve teşhir, iç ve arka tarafları üretim için kullanılırdı. Bir paravan ile bölenlerde olurdu.
Kullanılış amacına göre ekmek bıçağı, bel bıçağı, kasap bıçağı, koltukçu bıçağı, sebze bıçağı, meyve lokanta bıçağı, meyve bıçağı, kama gibi çeşitleri vardır.
Boynuz, ağaç, kemik, metal, bakalit, fiber, plastik gibi sapının malzemesine göre de tanımlanırlar. Fabrikasyon üretimin olumsuz etkilediği mesleklerdendir.
Mehmet Gürbaş, Mustafa Gürbaş, Sabri Gürbaş, Ahmet, İbrahim, İsmail Faruk Bıçakçı, Hasan İnan, Yaşar Uzbay, Ali Akarsu gibi birçoğu bugün hayatta olmayan değerli ustalarımız, bıçakçılık mesleğinden ilçemizdeki değerli temsilcilerinden bazılarıdır.
Kaynakça : Zümrüt Tas Üçkül Geleneksel Bir El sanatı Bursa Bıçakçılığı. Bursa Araştırmaları dergisi 2012 Kış- s.36-40
RESİM: BIÇAKÇI MERHUM MUSTAFA GÜRBAŞ
FOTO : YUSUF KIZIL ARŞİVİ
