ŞADGELDİ AİLESİNDEN ÎSA BEY: Amasya sancakbeyi Şehzade Beyazıt'ın, 1389 yılında Kosova'ya götürdüğü Amasya'nın seçkin beylerinden biri de Şadgeldi ailesinden Îsa Bey'dir. Îsa Bey'e de Yahşi Bey gibi İnegöl coğrafyasında yer alan bir köyü, Yıldırım Beyazıt, dirlik olarak tahsis etmiştir.İnegöl'e mücavir bir alanda yer alan bu köy, dirlik sahibi Îsa Beye izafeten "Îsa Ören" ismi ile şöhret bulmuştur. Îsa Bey, Yahşi Bey ve Hoca Firuz Bey ile birlikte Ankara Çubuk Meydan Muharebesi'ne katılmışlardır. Mağlup olup Timur'a esir düşen Yıldırım Beyazıt'ı, kurtarma operasyonuna katılmışlardır.

Tıpkı Hoca Firuz Bey ve Yahşi Bey gibi Îsa Bey de yakalanarak Timur tarafından imha edilmiştir. Timur, oğlunun komutasında Bursa ve İnegöl coğrafyasına gönderdiği askeri birlikler aracılığı ile geniş tahribat yaptırmış; her tarafı yağma ettirerek Yıldırım Beyazıt'n Bursa'daki sarayına ve de hazinesine el koydurtmuştur.Hiç şüphesiz bu yağma hareketinden İnegöl coğrafyasında dirlik sahibi olan Yahşi Bey, Hoca Firuz Bey ve Îsa Bey aileleri de Yıldırım Beyaazıt'ın yakınında yer alan bey aileleri olarak , en ağır baskıya maruz kalmışlardır.

Îsa Bey'in oğlu İbrahim Ağa, babası Îsa Bey'in ölümünden sonra "Îsaören köyü"nü, dirlik sahibinin oğlu sıfatıyla yıllarca kullanmıştır; oğlu İshak Paşa'yı, Amasya muhafızı Yergüç Paşa'nın maiyetine vererek onun, kuvvetli bir maliyeci olarak yetişmesini sağlamıştır. İshak Paşa, Amasya'da Yergüç Paşa'nın maiyetinde yetiştiği için babası İbrahim Ağa'ya değil de dedesi Îsa Bey'e nisbet olunarak "Îsabeyzade İshak Paşa" olarak şöhret bulmuştur.

Halbuki İnegöl coğrafyasında İshak Paşa ailesi, "İbrahimzadeler" diye anılmıştır. Dikkati çeken bir diğer husus da İshak Paşa'nın hanımı Sultan Hatun'un durumdur . Tacünnisa Sultan Hatun, Kastamonu Beyi İsfendiyar Bey'in kızıdır . Bir diğer ifade ile Tacünnisa Sultan Hatun'un babası İsfendiyar Bey'in, sıhriyet bağı yolu ile Amasya imareti ile ilişkisi vardır.İşte bu nedenle Yergüç Paşa'nın maiyetinde çalışan İshak Paşa'nın, İsfendiyar kızı Sultan Hatun ile tanışması zor olmamıştır.

Vezaretten azledilen Yergüç Paşa, Amasya'ya dönünce Îsabeyzade İshak Paşa da maiyetinde çalıştığı Yergüç Paşa ile birlikte Amasya'ya dönmüş ve onun, Amasya'da başlattığı "cami merkezli" geniş külliye inşaatı ile ilgili çalışmaları yönlendirmiştir.Fatih Sultan Mehmed'in, Trabzon seferine çıktığı 1461 yılına kadar İshak Paşa, Amasya'da yaşamıştır. Bu nedenle Amasya Tarihi yazarı Abidzade Hüseyin Hüsameddin Efendi, İshak Paşa'yı Amasya'lı olarak kabullenmektedir. Gerçek şu ki: İshak Paşa, aldığı davet üzerine 1461 yılında Ankara'ya gelmiş ve Fatih Sultan Mehmed tarafından Anadolu Beylerbeyliği'ne atanmıştı. Bundan sonraki yıllarda Îsabeyzade İshak Paşa, bir daha, Amasya'ya dönmemiştir. Eşi Tacünnisa Sultan Hatun ile birlikte baba ocağı olan İnegöl'e yönelmiştir. Fatih Sultan Mehmed'in, 1461 yılında Kastamonu ve Sinop beyi olan İsmail Bey'in elinden bu yöreyi, kansız bir şekilde aldıktan sonra ona: Yenişehir, Yarhisar ve İnegöl'ü, dirlik olarak, tahsis edince, İshak Paşa'nın hanımı, Sultan Hatun, İnegöl'deki oturumunu kesinleştirmiştir . Çünkü Tacünnisa Sultan Hatun, İnegöl'ün yeni dirlik sahibi İsmail Bey'in halasıdır. İshak Paşa'nın eşi ve İsmail Bey'in halası olarak İnegöl'e kesin olarak yerleşen Tacünnisa Sultan Hatun, İnegöl'de oturmayı tercih etmiştir.

Memuriyeti dolayısı ile eşi İshak Paşa, Anadolu ve Rumeli'de birçok yerde görev üstlenmiş ise de Tacünnisa Sultan Hatun, İnegöl'den ayrılmamıştır. İshak Paşa'nın, cami-medrese-kervansaray-hamam-dükkan ve türbeden oluşan geniş ve muhteşem hayri tesislerinin, İnegöl kasabası'nda kurmasının sebepleri arasında -her halde- eşi Tacünnisa Sultan Hatun'un, cazibeli kişiliğinin yanı sıra ik?met yeri olarak İnegöl'ü tercih etmiş olmasıdır.Sebep ne olursa olsun Amasya coğrafyasında "Şadgeldi" ve İnegöl coğrafyasında "İbrahimzadeler" unvanı ile anılan İshak Paşa ailesi, en büyük hayri tesislerini, Tacünnisa Sultan Hatun'un ik?met yeri olarak seçtiği, İnegöl'de inşa edip halkın hizmetine sunmuştur.

RECEP AKAKUŞ HOCANIN ESERİNDEN

DÜZENLEYİP YAYINA HAZIRLAYAN

AYHAN BAYRAKTAR