25-SULTANBAHT HATUN VE TACİ HATUN VAKFI: Sultanbaht Hatun, Sadrazam Beyazıt Paşa'nın kızı İl-Aldı Hatun'un kızıdır. Bir diğer ifadeyle kızdan torunudur. Bazı kayıtlarda Sultan Paşa ismiyle de anılmıştır. İnegöl-Tokuş Köyü, Beyazıt Paşa'nın mülküdür. Vefatından sonra bu köy, veraset yoluyla, kızı İl Aldı Hatun'a intikal eylemiştir.

O'nun vefatı üzerine bu köyün mülkiyeti, Sinan Bey, Mehmed Çelebi, Taci Hatun ve Sultanbaht Hatun adındaki çocuklarına kalmıştır. Uzun yıllar müşterek mülk olarak kullanıldıktan sonra Mehmed Çelebi, kız kardeşi Sultanbaht Hatun'un/Sultan Paşa'nın hissesini satın almış ve kendi hissesi ile birlikte Bolu'da inşa ettirdiği camiine vakfeylemiştir.

Diğer kız kardeşi Taci Hatun da Tokuş Köyü'ndeki hissesini, Edirne'de inşa ettirdiği mescidine vakfeylemiştir Büyük kardeşleri Sinan Bey ise kendine ait hisseleri, mülk olarak kullanmaya devam etmiştir. Tokuş Köyü'nün 1520 yılı için tespit ve tescil edilen vergi geliri, 1806 akçadır. 1573 yılında ise bu gelir, 2000 akça olmuştur

26-ŞEYH ALİ ZAVİYE VAKFI: Conkaraoğlu Şeyh Ali vakfı, Maden/Kırmiç Köyü yöresindedir. Deydinler üzerinden Domaniç'e giden yol güzergahındadır. Gelengiden yolculara ve bu arada maden ocaklarında çalışan garip kişilere hizmet vermektedir. Tahrir defteri kayıtlarına göre bu zaviye ile ilgili mezraa'nın geliri, 1520 yılı için 160 akça; 1573 yılı için 190 akçadır

27-ŞEYH EMÎR HACI ÇİFTLİĞİ VAKFI: Bu vakıf, İnegöl-Süpürtü Köyü sınırları içindedir. Bu köye kim imam olur ise o, tasarruf eylemektedir. Yazım sırasında bu çiftliği, Resul-Fakıh kullanmakta idi. Tahrir defter kayıtlarına göre 1520 ve 1573 yılı tespit ve tescil edilen geliri, 210 akçadır

28-ŞEYH MUSA ZAVİYE VAKFI: İnegöl-Eymür Köyü'nde Şeyh Musa'nın beş müd tohum ekilen bir mezraası vardır. Sultan II. Bayzid bu yeri, Şeyh Musa'ya tahsis eylemiştir. Tahrir defteri kayıtlarına göre yıllık geliri, 150 akçadır)

29-ŞEYH HAYRANÎ ZAVİYE VAKFI: Develi Çiftliği adıyla da anılan bu yeri, Sultan II. Murad, Şeyh Hayran adına vakfeylemiştir. Sağlığında Şeyh Hayran tarafından tasarruf edilen bu çiftlik, ölümünden sonra oğulları ve torunları tarafından da vakfiye şartlarına göre kullanılmıştır. Tahrir defteri kayıtlarına göre yıllık geliri, 450 akçadır.

30-YEĞAN GAZÎ TÜRBE VAKFI: Günümüzde İnegöl-Kurşunlu Kasabası'nda Bakmaca Dede diye isimlendirilen bir "yatır" mevcuttur. Halk tarafından burası, ziyaretgah olarak, uzun yıllardan beri kullanılmaktadır.

Aslında bu zat, asker niteliği bulunan bir yaya-birliği eridir. Ahi-Derbendi ile bağlantılı resmi görevi vardır. Kurşunlu Kasabası ile ilgili bölümde açıklandığı üzere bu köy, derbentçi köyüdür. Asıl nüfusu, Güde yüklerinden oluşmuştur. Zaman zaman Haymana'dan da göç getirilerek nüfus, takviye edilmiştir. Stratejik bir konumu olduğundan Kurşunlu, daima devlet

adamlarının ilgisini çekmiştir. Burada Bari-Oğlu'na ait çiftlik, Mühtedi Sarı İshak Paşa tarafından satın alınmış ve halk arasında Bakmaca Dede diye şöhret bulan Yeğan Gazi Türbesi'ne vakıf eylemiştir. Çiftlik geliri vakfiyet üzere tasarruf olunmuştur. Çiftlik geliri, 320 akçadır.

RECEP AKAKUŞ HOCANIN ESERİNDEN

DERLEYİP YAYINA HAZIRLAYAN AYHAN BAYRAKTAR