Tarihi süreç içinde inşa ve düzenleme tarihleri dikkate alınarak Bir sıralama yapalım ve parkların, niteliklerini ve tarihsel durumlarını kısaca görelim:

A-ESKİ BELEDİYE VE ESKİ BALIKPAZARI DİNLENME PARKI: Bu park, İnegöl'ün ilk belediye başkanı Sadıkzade Süleyman Ağa'nın 1305/1889 Yılında yaptırmış olduğu ilk belediye binasının, ön bahçesidir. Günümüzdeki Belediye Kapalı Çarşısı'nın güneye açılan kapısının girişinde ve iki yanında beledi hizmetler ile ilgili bürokratik işlemlerin yapılması için iki adet büro yapılarak o tarihe kadar belediye başkanlığı binası olarak kullanılan İshakpaşa Kervansayı, boşaltılarak ilköğretim okulu haline getirilmişltir. Halk arasında "mini park" ismi ile de anılan bu parkın yakın çevresinde İnegöl'ün iş adamları, yer almıştır.

1950-1952 yılları göz önüne alındığında ; zadelerden İsmail Efendi'nin yağhanesi, Tevfik Tabakoğlu'nun inşaat malzeme satış yeri, Terzi Kara Meh- med'in iş yeri, Zeytin ve kestane tüccarı Ali Kılıç'ın iş yeri ve Kara Nuri'nin çift kapılı kahvesi, evet, bunların hep si, "mini park"ın yakın çevresinde yer alıyordu.Kara Nuri'nin işlettiği kahvenin özelliği, iki kapılı olmasıydı.Kapılardan biri, belediye çalışanlarına ve Kapalı Çarşı esnafına hizmet vermek için "mini park" a açılırken diğer kapısı, tam ekseninde arka sokğa açılyordu ki bu sokakta saraciye ve çarık için kullanılan tabaklanmış deri malzeme leri satan esnaf, bulunuyorudu.

"Mini Park", küçük olmakla birlikte biri, eski bedestene diğeri, balık pazarına ve bir diğeri de Uzun Sokağa açılmak üzere; altı sokak ile bağlantılı bulunuyordu. 15-20 günde bir defa olmak üzere; iki kapılı kahvenin sahibi, "mini park" ın ortasına kahve değirmeni bağlantısı olan uzun bir mangalda yakılan kömür ateşinde kahve kavururdu. O gün sabah saat 10'dan itibaren, benim hıfız hocam Hafız Mehmet Çuhadar başta olmak üzere; bütün kahve tiryakileri, kahve kavuran Kara Nuri'nin etrafına toplanırlardı. Aralarında koyu bir muhabbet faslı başlardı ki bu sohbet, esnaf ve belediye yetkililerinin, fikri kaynaşmasına ve kültürel değerlerin paylaşılmasına da vesile oluyordu.Hocam Mehmet Çuhadar, Hacı İbrahim Bosnalı, Hacı Nezir Dürüst, Terzi Kara Mehmet, Hacı Ali Kılıç ve Tevfik Tabakoğlu gibi kasabanın ileri gelen esnafı, yapılan bu kahve sohbetlerinin, daimi müdavimleri arasında yer alıyorlardı.

B-İSHAKPAŞA DİNLENME PARKI: İshakpaşa Camii'nin kuzeye açılan cümle kapısının açıldığı cephe hariç camiyi, üç tarafından çevreleyen bu dinlenme parkı, aslında, 1937 yılına kadar mezarlık idi. Sadıkzadelerden Şekibe Akkülah /İnsel, 1935 yılında yapılan milletvekili seçiminde Bursa milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne girince; Büyük Millet Meclisi'ne giren ilk kadın milletvekili sıfatıyla İnegöl' de bir imar faaliyetinin başlatılmasına önderlik yapmıştır.

Başta İshakpaşa mezarlığı olmak üzere; Sinanbey, Cuma, Yenice ve Hamidiye mahallerine ait mezarlıklar, kaldırılarak buraları, yeşil alan haline getirilmiştir. Ancak yeni belediye binasının karşısında yer alan İshakpaşa Dinlenme Parkı dışında kalan diğer yeşil alanlar, imara açılmıştır. Hatta İshakpaşa Dinlenme Parkı'nın, Belediye Çarşısına bakan batı cephesi de şahıs mülkiyetine geçen dükkanlar ile kapatılmıştır.

Söz konusu dükkanlar, 1960' lı yıllarda Ahmet Akyollu'nun, İnegö belediye başkanı olduğu dönemde yapılan istimlaklar ile ortadan kaldırılmış ve İshakpaşa Dinlenme Parkı, Çınarlar Altı Çay Bahçesiyle de bütünleştirilerek bu günkü şeklini almıştır. Geçmiş yıllarda belediye dinleme parkı hizmetini gören İshakpaşa Dinlenme Parkı, günümüzde de- bir anlamda - İnegöl Kent Müzesi Parkı olarak değerlendirilmektedir. Tarihi İshakpaşa Camii, medresesi, türbesi, hamamı ve ulu çınarları ile bu dinlenme parkı, burada oturup çay sohbeti yapanlara; şanlı tarihimizin derinliklerine doğru açılan bir yolculuğa çıkarmaktadır. (DEVAM EDECEK İNŞALLAH)

RECEP AKAKUŞ HOCANIN ESERİNDEN

DÜZENLEYİP YAYINA HAZIRLAYAN

AYHAN BAYRAKTAR