HAMAMLI KÖYÜ
Hamamlı Köyü, İnegöl'ün güneydoğusunda ve Çamlık Deresi'nin, İnegöl Ovası'na indiği yerdedir. İnegöl şehir merkezine uzaklığı, 12 kilometredir. 1990 yılı genel nüfus sayımına göre toplam köy nüfusu, 356 kişidir. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre ise 311'i kadın ve 305'i erkek olmak üzere toplam köy nüfusu, 616 kişi olmuştur.
Yakın çevresinde Çitli-Hasan Paşa, Alibey, Orta Köy, Gündüzlü ve Aşağıballık köyleri yer almaktadır.Köy arazisinin büyük kısmı, ova bölümündedir. Hasan Dede ve Çam Koru yörelerindeki arazileri, ise engin, engebeli ve de su kaynağından mahrumdur.Buralarda, ancak, kuru tarım yapılabilmektedir. Geçimleri, ziraat ve tarıma dayanır. Meyvenin ve sebzenin her türü, yetiştirilir. Özellikle elmacılık, günümüzde çok yaygındır. Geçmiş yıllarda ise Hamamlı Köyü, yetiştirdiği domates ile şöhret bulmuştur.
Tarihi süreçte konu tetkik edildiğinde Hamamlı Köyü'nün bulunduğu yöre, çiftlikler yöresi olduğu anlaşılmaktadır.Kişiliği hakkında pek detaylı bilgiye sahip olamadığımız Ali Bey ile bu yörenin, kesin ilgisi bulunmaktadır. Bu Ali Bey, Yıldırım Beyazıt devri beylerinden Firuz Beyzade Emir-i Ahur Ali Bey olabilir.
Diğer yandan Sultan İkinci Murad ve oğlu Fatih Sultan Mehmed devri beylerinden İzmir fatihi Hamza Bey'in 5 nci kuşaktan torunu olan Ali Bey de olabilir. Hangisi olursa olsun, Hamamlı Köyü, bu Ali Bey'in tasarrufunda olmuştur. Bu zatın ölümünden sonra oğulları Pervane ve Karabey'e bu çiftlikler, intikal eylemiştir. Çitli Köyü yöresi de bu çiftliklere dahil olduğu için iki kardeşin tasarruf ettiği çiftlik anlamına gelmek üzere ilk devirlerde bu köye, Ehaveyn Karyesi denmiştir.
Daha sonraki yıllarda kardeşler, çiftliklerini ayırmışlar. Ova bölümünde Çamlık Deresi'nin doğusu, Karabey'e, batısı ise Pervane Beye kalmıştır. Çiftliklere dahil Hamam, çamlık Deresi'nin batısında kalmış ve burada oluşan köye de Hamamlı adı verilmiştir. Çamlık Deresi'nin doğusunda kalan ve Karabey'e ait bölümde ise yıllarca yöre insanının hafızasında Yanık Değirmen olarak anılan su değirmeni ile Ören yeri canlı bir şekilde yaşatılmıştır.
Karabey'e kalan yörede ziraat için kullanacakları yaş gübreleri, eskitmek için tarlaya dökmeden önce, yol boylarında uygun yerlere sererek kuruttukları ve eskimiş gübreyi tarlaya serdikleri için bu yöre, ilk devirlerde Bokluca adıyla anılmıştır. Daha sonraki yıllarda domuzların ekili tarlalara yaptığı zararı önlemek için tarla ve bahçe etrafına Çit çevirme yolunu buldukları ve bunu yaygın hale getirdikleri için bu köye, önceleri Çit adı verilmiştir .
Sonra da bu köye, Çitli denmiştir. Bazı kaynaklar, Çit teriminin, Çift teriminden geldiğini de ileri sürülmektedir. Hamamlı Köyü, yerli köy statüsündedir. İlk yerleşik düzene geçmiş oldukları için kendilerine, Manav denmiştir. Zamanımızda unutulmuş olmakla birlikte dedeleri vardır ve Çamlık Dedesi olarak anılmaktadır. Şıbalı Çamlığı gibi Hamamlı Çamlığı da Domaniç Beli ile bağlantılı olarak yapay bir orman şeklinde düzenlenmiştir. Tarihi belgelerde bu gibi düzenlemelere şenlendirme denmektedir.
Resmi kayıtlardan anlaşılıyor ki, Hamamlı Köyü, eski devirde Mezraa-i Ali Beğ adıyla anılmaktadır. Daha sonraki sayımda yeni deftere işlenirken ismi, Ahiler diye değiştirilmiştir. Pervane ve Karabey kardeşlerin vefatlarından sonraki dönemde ise Hamamlı ve Çitli isimleri, şöhret bulmuştur.
RECEP AKAKUŞ HOCANIN ESERİNDEN DÜZENLEYİP YAYINA HAZIRLAYAN AYHAN BAYRAKTAR
