Nasib olursa,yarın akşam çok önemi bir kandili kutlayacağız: Berat Kandili. Şimdiden Berat Kandilinizi tebrik ediyor, hayırlara vesile olmasını diliyorum.

Berat gecesi bir yıl içerisinde kudsi bir çekirdek gibidir. Yaratılan herşeyin bir yıllık kader ve programının görevlilere bildirildiği mübarek bir gecedir.

Hadislerle Berat Kandili

1- Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem efendimiz şöyle buyurmuşlardı:
?Recep, Allah?ın ayıdır. Şaban, benim ayımdır. Ramazan, ümmetimin ayıdır?. Mübarek Recep ayının ardından gelen Şaban ayı Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem?in ayıdır. Bu mübarek ayın değerini bilerek, ibadetlerimizi yapmalı, alemlerin Rabbinden af dilemeliyiz.

2-Ebu Hüreyre Radıyallahu And?dan rivayet edildiğine göre: Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem efendimiz şöyle buyurmuştur:??Şaban ayının on beşinci gecesinin ilk vaktinde Cebrail (a.s) bana geldi; şöyle dedi:??Ya Muhammed, başını semaya kaldır. Sordum. ??Bu gece nasıl bir gecedir? Şöyle anlattı: ??Bu gece, Allah-u Teala, rahmet kapılarından üç yüz tanesini açar. Kendisine şirk koşmayanların hemen herkesi bağışlar. Meğer ki, bağışlayacağı kimseler büyücü, kahin, devamlı şarap içen, faizciliğe ve zinaya devam eden kimselerden olsun. Yeterki tevbe etsinler?.Allah kullarını bağışlar?

3-Gecenin dörtte biri geçtikten sonra, Cebrail yine geldi ve şöyle dedi: Ya Muhammed başını kaldır. Bir de baktım ki, cennet kapıları açılmış.
Cennetin birinci kapısında dahi bir melek durmuş şöyle sesleniyor: Ne mutlu bu gece rüku edenlere.İkinci kapıdan dahi bir melek durmuş şöyle sesleniyordu: Bu gece secde edenlere ne mutlu.Üçüncü kapıda duran melek dahi, şöyle sesleniyordu: Bu gece dua edenlere ne mutlu. Dördüncü kapıda duran melek dahi şöyle sesleniyordu: -Bu gece, Allahı zikredenlere ne mutlu. Beşinci kapıda duran melek dahi, şöyle sesleniyordu: Bu gece Allah korkusundan ağlayan kimselere ne mutlu.

Altıncı kapıda duran melek dahi, şöyle sesleniyordu: Bu gece Müslümanlara ne mutlu. Yedinci kapıda da bir melek durmuş şöyle sesleniyordu: Günahının bağışlanmasını dileyen yok mu ki, günahları bağışlansın. Bunları gördükten sonra, Cebraile sordum: Bu kapılar ne zamana kadar açık kalacak? Şöyle dedi: Ya Muhammed, Allah-u Teala, bu gece, Kelp kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısı kadar kimseyi cehennemden azat eder.


2-BİR YILLIK KADER PROGRAMIMIZ

Bu Mübark gece Mehmet Paksu Hocanın, Mübarek Aylar, Günler ve Geceler isimli kitabında şöyle anlatılır: Yıllık bir program çerçevesinde yürütülen ticari faaliyetler yıl sonunda o program esaslarına göre kontrol) ve teftiş edilir. Kâr zarar hesapları yapılır. Kesin hesabın tespitinden sonra da gelecek yılın programı hazırlanarak şeklini alır.Her yıl tekrar edilen bu kontrol ve tespit işlemleri sayesinde ekonomik hayatta istikrarlı ve sağlam bir ilerlemenin temini mümkün olur.

Bu misalin ışığında manevi hayatımıza ve faaliyetlerimize bakalım. Dünya, âhiret hayatının kazanılması için yaratılmış bir manevi ticaret yeri olduğuna göre, o ticaretle ilgili faaliyetlerin de yıllık muhasebeye tabi olması gayet tabiidir.Bu muhasebenin vakti üç ayların içindedir. Berat Kandili ile başlayıp Kadir Gecesiyle biten devreye rastlar.

İbni Abbastan rivayet edildiğine göre, Berat gecesinde hikmetli işlerin birbirinden ayırd edilmesi şu şekilde cereyan etmektedir:
Bu seneden gelecek seneye kadar meydana gelecek olayların hepsi ayrı ayrı melekler tarafından defterlere yazılır. Rızıklar, eceller, zenginlik, fakirlik, ölümler, doğumlar hep bu esnada kaydedilir. O yılki hacıların sayısı bile bu devrede takdir olunur. Herkesin ve her-şeyin o sene içindeki mukadderatı kaydedilir.

1-Rızıkla alakalı defterler Mikail Aleyhisselâma verilir.2-Savaşlarla ilgili defterler Cebrail Aleyhissalama verilir.3-Ameller nüshası dünya semasında görevli melek olan İsrafile verilir ki bu büyük bir melektir. 4-Ölüm ve musibetlerle ilgili defter de Azrail Aleyhisselâma teslim edilir.

Fahreddin er-Râzînin açıklamasına göre bu defterlerin düzenlenmesi Berat Gecesinde başlar, Kadir Gecesinde tamamlanarak her defter sahibine teslim edilir.Kurânın bu gecede indirilmesi meselesine ise şöyle bir açıklama getirilmektedir: Berat gecesi, Kuran-ı Kerimin Levh-i Mahfuzdan dünya semasına toptan indirildiği gecedir. Buna inzal denir. Kadir gecesinde ise Peygamberimize ilk kez ve parça parça indirilmeye başlanmıştır. Buna da tenzil denir.

Tefsirlerde bu gece ile ilgili olarak şu şekilde izahlar yer almaktadır: Vergi ödendiği zaman nasıl ki vergi borçlusuna borcundan kurtulduğunu gösteren bir belge veriliyorsa, Allah Azze ve Celle de Berat Gecesinde mümin kullarına berat yazar. Zaten bu gecenin dört adı vardır: Mübarek Gece, Berae Gecesi, Sakk Gecesi. Belge ve senet. (Allah Teala bu gece mümin kullarına beraet yazar), Rahmet Gecesi.

Berat, beri olmak, aklanmak, temiz ve suçsuz çıkmak demektir.
Berâet kişinin bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğünün bulunmaması anlamına gelmektedir. Müminlerin bu gece günah yüklerinden kurtulup İlâhî bağışa ermeleri umulduğu için de Berat Gecesi denmiştir.


3-BERAT GECESİNİN ÖZELLİKLERİ

Bir kısım âlimlerin, kıblenin Kudüsteki Mescid-i Aksâdan Mekkedeki Kabe istikametine çevrilmesinin Hicretin ikinci yılında Berat Gecesinde gerçekleştiğini kabul etmeleri de geceye ayrı bir önem kazandırmaktadır. Berat Gecesinin beş ayrı özelliği vardır:1. Bütün hikmetli işlerin ayırımına başlanması. 2. Bu gecede yapılacak ibadetlerin diğer vakitlere nispetle kat kat sevaplı olması.3. İlâhi rahmetin bütün âlemi kuşatması. 4. Allahın af ve bağışlamasının coşması.5. Peygamberimize tam bir şefaat yetkisinin verilmiş olması.

Bir rivayette bildirildiğine göre Resulullah Aleyhissalâtü Vesselam Şâbanın onüçüncü gecesi ümmeti hakkında şefaat niyaz etti, üçte biri verildi. Ondördüncü gecesi niyaz etti üçte ikisi verildi. Onbeşinci gecesi niyaz etti, hepsi verildi. Ancak Allahtan devenin kaçması gibi kaçanlar başka.Zemzem kuyusunun bu gecede açık bir şekilde coşup çoğalması da bu manaları kuvvetlendiren kutsal bir işaret olarak yorumlanmaktadır.

Peygamber Efendimiz bir hadis-i şeriflerinde Berat Gecesinin feyiz ve bereketini çeşitli şekillerde nazara vermektedir.Şâbanın 15. gecesi geldiğinde geceyi uyanık ibadetle, gündüzü de oruçlu olarak geçirin. O gece güneş battıktan sonra Allah rahmetiyle dünya semasına tecelli eder ve şöyle seslenir: İstiğfar eden yok mu, affedeyim ve bağışlayayım. Rızık isteyen yok mu, hemen rızık vereyim. Başına bir musibet gelen yok mu, hemen sağlık ve afiyet vereyim.Böylece tan yerinin ağarmasına kadar bu şekilde devam eder.

Çünkü o gece İlâhi rahmet coşmuştur. Berat Gecesi beşer mukadderatının programı çizilirken insanlara verilen eşsiz bir fırsattır. Bu fırsatı değerlendirip günahlarını affettirebilen, gönlünden geçirdiklerini bütün samimiyetiyle Cenab-ı Hakka iletip isteklerini Ondan talep eden ve belalardan Ona sığınan bir insan ne kadar bahtiyardır. Buna karşılık, her tarafı kuşatan rahmet tecellisinden istifade edemeyen bir insan ne kadar bedbahttır.

Peygamber Efendimiz bu gecede af dışı kalanları şu hadisleri ile bildirmektedir:Muhakkak ki, Allah Azze ve Celle Şâbanın onbeşinci gecesinde rahmetiyle yetişip herşeyi kuşatır. Bütün mahlukatına mağfiret eder. Yalnızca müşrikler ve kalbleri düşmanlık hissiyle dolu olup insanlarla zıtlaşmaktan başka bir şey düşünmeyenler müstesna.

Allah Teâlâ Şâbanın onbeşinci gecesi tecelli eder ve ana-babasına asi olanlarla Allaha ortak koşanlar dışında kalan bütün kullarını bağışlar.Üç aylara ayrı bir ruh ve mâna içinde giren Peygamber Efendimiz özellikle Şaban ayına özel bir özen gösterir, başka zamanlarda görülmemiş bir derecede ibadete ve âhiret işlerine yönelirdi. Bu ayın çoğu günlerini oruçlu geçirirken, geceleri de diğer gecelerden çok farklı bir şekilde ihya ederdi.


4-BERAT GECESİNDE YAPILACAKLAR

Bir Berat Gecesinde uyanıp da Resulullah Aleyhissalâtü Vesselamı yanında bulamayan Hz. Âişe kalkarak Efendimizi aramaya başladı. Sonunda Peygamberimizi Cennetü1-Bakî mezarlığında başını semaya kaldırmış halde buldu.

Peygamberimiz Aleyhissalâtü Vesselam mübarek hanımına Berat Gecesinin faziletini şöyle anlattı:Muhakkak ki, Allah Teâlâ Şâbanın onbeşinci gecesinde dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve Benî Kelb Kabilesinin koyunlarının kılları sayısınca insanları mağfiret eder.

Bütün mahlukatına mağfiret eder. Yalnızca müşrikler ve kalbleri düşmanlık hissiyle dolu olup insanlarla zıtlaşmaktan başka bir şey düşünmeyenler müstesna.6 Yüce Allah bu gece bütün Müslümanlara mağfiret buyurur, ancak kâhin, sihirbaz yahut müşahin (çok kin güden) veya içkiye düşkün olan veya ana babasını inciten yahut zinaya ısrarla devam eden müstesna.

Peygamberimiz Aleyhissalâtü Vesselam mübarek hanımına Berat Gecesinin faziletini şöyle anlattı: Muhakkak ki, Allah Teâlâ Şâbanın onbeşinci gecesinde dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve Benî Kelb Kabilesinin koyunlarının kılları sayısınca insanları mağfiret eder.

Gecenin manevi değeri dolayısıyla namaz, Kurân tilaveti, zikir, teşbih ve istiğfarla geçirilmesi, bu gece vesilesiyle muhtaçlara yardım ve benzeri hayırlı amellere özel bir önem verilmesi müstehaptır. İşlenen sevaplı amellerin değeri başka zamanlarda on ise, Berat Kandilinde yirmi bindir. Meselâ başka zamanlarda okuduğumuz bir tek Kurân harfine on sevap veriliyorsa, bu gecede her bir harfine yirmi bin sevap verilmektedir

Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselam bu gece Rabbine şöyle dua etmiştir:Allahım, azabından affına, gazabından rızana sığınırım, Senden yine Sana iltica ederim. Sana gereği gibi hamd etmekten âcizim. Sen Kendini sena ettiğin gibi yücesin.