İnegöl Okyanus Koleji Fen ve Anadolu Lisesi Müdürü Orhan Toker, öğrenci ve velilerin lise seçimini belirleyen unsurları anlattı. Toker, okul olarak uyguladıkları sistemi de paylaştı.
HER OKUL DÖNEMİ FARKLI. KONUMUZ LİSE SEÇİMİ ANCAK ÖNCE ŞU SORUYU SORALIM. LİSE YAŞANTISININ FARKI NEDİR?
Tırtılın kozada geçirdiği süre onun dönüşüm çağıdır. Becerileri sınırlı olan tırtıl, ağaç gövdesinde çok yavaş bir hızda sürünerek, yaprak kemirerek yaşar. Yaşantısında, içinde bulunduğu çevrenin büyük etkisi vardır. Kozadan çıktığında ise artık uçabilen, çiçek özleriyle beslenen, çevrenin etkisinden uzaklaşabilen bir varlık olur. Üstelik kimi kelebekler sanılanın aksine uzun yıllar yaşar, kıtaları aşan göçleri yapar.
Evet, lise yaşantısı, ilköğretimden çok farklıdır. Temel eğitimi hayata hazırlık olarak kabul edebiliriz. Ancak lise yıllarına hayata hazırlık dersek; çocuklarımızın potansiyelini sınırlamış oluruz. Çünkü lise çocuklarımızın bugüne kadar öğrendiği rolleri, kazandıkları becerileri uygulayacağı bir zamandır. Kısaca lise hayata hazırlık değil, hayatın kendisidir. Birey olarak yapıp ettiklerinin sorumluluğunu aldığı, kendi etkisini yaşadığı ergenliğin güçlü çağıdır. Bu genç insan, öyle bir liseden mezun olmalı ki, diplomasını aldığında gelecek hayali için rotasını çizmiş, kariyer planını yapmış şekilde kanat çırpabilmeli.
Potansiyel, Yetenek, Kariyer, İlgi. Bu dört kavram, insanın yaşamında neler yapacağına, neleri diğerlerinden daha iyi yapabileceğini anlatıyor. İnsanın farkına, biricikliğine işaret ediyor. Ve bu dünyada nasıl var olacağını da gösteriyor. Potansiyel, yetenek, kariyer, ilgi; bunların bir bölümü doğuştan bir armağan, bir bölümü ise geliştirilen, kazandırılan niteliklerdir. Şöyle ki potansiyel vardır ancak işlenmesi gerekir. Yetenek, yatkınlıktır ancak yönlendirilince kıymeti olur. Her insanın kariyeri vardır ancak en uygun, doyum sağlayacak bir planlama yapılmalıdır. İlgi, güçlü bir yaşam motivasyonudur ancak beslenmesi gerekir. İşte lise çağı genç bireyi işlemeli, yönlendirmeli, planlamalı, beslemeli. Lise geliştirmeli.
SEÇİLECEK OLAN LİSE NEDEN ÖNEMLİ?
Öğrenciniz için seçeceğiniz lisenin, öğrencilerine en doğru üniversiteyi, en uygun bölümü kazandırmak misyonu olmalı. Lisenin ardından gelen yükseköğrenim yani üniversite, gençlerin özellikle lise yıllarındaki sınav başarısıyla yerleşilecek, kazanılacak kurumdur. Genci ders çalışmaya, sınava hazırlanmaya motive eden güçlü nedenleri olmalı. Doğal olarak bu nedenler, öğrencinin hedefler belirlemesini, o hedeflere doğru ilerlemesini sağlar. Bu anlamda üniversite hazırlığı kariyer planlamayla beraber işlemeli. Hedef üniversite kazanmaktan daha spesifik olmalı. Hedefe bu özelliği kazandıracak olan, öğrencinin yetenekleri, ilgileri doğrultusunda yapılacak çalışmalardır. Böylece her sabah okul için uyanmak, ödev yapmak, ders çalışmak, proje üretmek, okulda sorumluluk almak konularında da istekli olacaktır. Seçeceğiniz lisenin eğitim programında üniversite hazırlık derslerinden başka yeteneği başarıya dönüştürecek bir sistem olup olmadığı incelenmeli.
Üniversiteye giriş genelde öğrencilerin 12. sınıfta katıldıkları TYT-AYT isimli sınavlarla ilgili diye düşünülür. Oysa 9. Sınıftan itibaren sistemli bir yaklaşımla başarılı olunabilecek, parça-bütün ilişkisi olan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi'dir (ÖSYS). Sınav isimleri değişse de yükseköğretim sınavlarının ölçtüğü akademik derslerdeki genel yeterlilikler ve seçilen akademik alanlardaki yeterlilikler oluyor. Bu nedenle seçilecek lisede, öğretmeleriyle, yöneticileriyle; resmin tamamını öğrencilerine gösteren, 9, 10,11 ve 12. Sınıfta 'üniversiteye hazırlık' gündemi olan bir okul olmalı.
Bunun için amaca uygun öğretim takvimi, derslerin öğretim yılı içindeki dağılımı, ÖSYM'nin sınavlarına yönelik yayınlar, öğrencileri zinde tutacak ve öğretecek sınav uygulamaları, dijital öğretim içerikleri, geri bildirim becerisi güçlü- dinamik ölçme değerlendirme bölümü, öğrenme performansını takip eden ekranların olup olmadığısorgulanmalı.
BUNUN YANINDA YABANCI DİL EĞİTİMİ DE ÖNEMLİ. BU KONUDA NELER YAPILMALI?
Yabancı dil eğitimi, bir okulu 'kolej' yapan en önemli unsurdur. Dünya'nın ortaklaşan dili İngilizceyi anlayıp, konuşup, yazıp, ortaya proje çıkaracak nitelikte bir yabancı dil öğretim programı aranmalı. Haftalık programdaki ders sayısı ve bu İngilizce ders adları ve içeriklerinin amacı önemli. Öğrencilerin öğrenme başarısının Cambridge, Oxford vb. uluslararası kuruluşlar tarafından objektif değerlendirebileceği de unutulmamalı. Okulun ikinci bir dil öğretimi için ayırdığı zaman ve ürettiği hizmetlerin, öğrencinin yaşantısına katacakları büyük olacaktır. Üstelik üniversitede dil hazırlık sınıfı okumaya gerek bırakmayacak yabancı dil eğitimi lisede aranmalı.
Lise yıllarındaki genç hızlı bir gelişim içindedir. Bu gelişim çok boyutludur. Okuduğu lisede kültürel, sanatsal, sportif, sanatsal, bilimsel, kariyer gelişimi için imkanlar sunulan gencin gelişimi, sadece 'lise okuyan' bir gençten çok daha avantajlı olacağı açıktır. Tercih edilen lisenin öğretim dışında, çocuklarımızın hayatını 'zenginleştirecek' eğitim sunan bir okul olması beklenmeli. Her veli hem ülkemizde hem de çağdaş dünyada, çocuklarımızın kazandıklarını belgeleyen, diploması kabul gören bir lisede öğrenim görmesini ister. Uluslararası kuruluşlarca verdiği eğitim-öğretim hizmeti akredite edilebilen bir lisenin sunacağı imkanları göz önünde bulundurulmalıdır.
Lisede öğretim ve eğitim hizmetleri; alanlarında uzmanlaşmış öğretmenlerin, donanımları ve onların iş kalitesini etkileyen araç-gereçleri, kaynakları, imkanları kullanarak üretilir. Bu bir organizasyon yönetimi, bu bir ekip işidir. Bu anlamda çocuğunuzun okuyacağı liseyi, yalnızca fiziki yapısıyla değil; okulun ruhunu oluşturan eğitimcilerini, onları bir araya getiren insan kaynağı ve eğitim politikasıylaele almalı.
Laboratuvarı olmayan veya laboratuvarı kullanamayan okulda öğrenme heyecanı yaşanabilir mi? Sanat atölyesi olmayan veya atölyesi kullanılmayan okulda insan gelişebilir mi? Spor alanı olmayan veya spor alanları kullanılamayan okulda beden eğitilir mi? Bu sorular lise eğitim-öğretimin her alanında çoğaltılabilir. Vurgulamak istediğim dolu dolu, yaşayan ve yaşatan bir lise gençler gelişir, mutlu olur. Binaları 'okul yapan' içinde yaşayanlardır. Bir yaşam merkezi olma iddiası olmalı okulun. Çünkü çocuklarımız hayatın kendisi olan, uzun sayılabilecek dört yıllık süreçte kendini tanıyacak. Potansiyelini keşfedecek, yeteneğini tanıyacak, kariyerini tasarlayacak.
Çocuklarımızın okuyacağı lisenin, 21. Yüzyılın aranan yetkinlikleri olan; iletişim, iş birliği, ekip üyesi olarak çalışabilme, yönetim, organizasyon becerisi, gelişime açık olmak, inovasyon, gönüllülük, uyum sağlayabilme, liderlik, sorumluluk, girişimcilik, sunum becerisi ve elbette yurt sevgisi kazandırma amaçları olmalı. Çocuklarımız lise yaşantısında evrensel yetkinlikleri pratik imkanı bulmalı
SİZİN OKYANUS KOLEJLERİ BU NOKTADA NASIL BİR SİSTEM UYGULUYORSUNUZ?
Bizler sonuç odaklıyız, süreci yönetiyoruz. Gençler rotasını başarıyla çizebilsin diye 'pusulamız' var. Öğrencilerimiz KEYS 'Kariyer Esaslı Yetenek Sistemi' ile yaşam ve kariyer becerileri kazanıyor.
Kariyer Esaslı Yetenek Sistemi; gençlerin en doğru üniversiteye yerleşmeleri ve bireysel, sosyal, kariyer gelişim ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlandı. Öğrenciler Okyanus Kolejlerinde sistemli bir yaklaşımla üniversiteye hazırlanıyor, İngilizce öğreniyor ve 21. yüzyılın yetkinliklerini kazanıyor.
Ken Robinson; "Yeteneğin kişisel tutkuyla buluştuğu nokta: Öz." diyor. Bizler de KEYS ile öğrencilerimizin kendini anlamasını, potansiyelini tanımasını, onların özündeki cevherin mücevhere dönüşmesini amaçlıyor, yeteneği kariyere dönüştürüyoruz.
Anne-babaların ve eğitimcilerin hayat başarısı olarak ifade ettikleri nihai hedefe götürecek bu yetkinlikler için Dünya 'key skills' yani anahtar beceriler olarak ifade ediliyor.
P21 tarafından detaylı bir çalışma sonucu etraflı bir "21. Yüzyıl Öğrenme Çerçevesi" geliştirilmiştir. Bu çerçeve ile öğrencilerin gelecekteki iş ve yaşamlarında başarılı olmaları için gereken yetkinlik, bilgi ve deneyimleri tanımlanmaktadır. Günümüz toplumlarında başarı için gerekli olduğu otoriteler tarafından tespit edilen bu beceriler, yetenekler ve öğrenme eğilimleri Okyanus Kolejlerinde KEYS (Kariyer Esaslı Yetenek Sistemi) ile gençlere kazandırıyor.
Her biri üniversite adayı olan öğrencilerimizin lise yılları kelebeğin kozasındaki dönüşüm zamanı gibidir. Okyanus Kolejlerinde gençler; öğrenim başarısı, yabancı dil öğrenim, kişisel gelişim, kariyer planlama süreçleri sürekli izlenip değerlendiriliyor. Sonuçta ona hayat başarısı verecek yeteneklerine göre en doğru yükseköğretim programını kazanması için sistemli bir yaklaşımla süreç yönetiyoruz.
