Ramazan kelimesinin anlamını biraz araştırıp baktığımızda birçok anlam karşımıza çıkmaktadır.

Onlardan birkaçı şöyle:

a-) Ramazan, yaz sonunda güz mevsiminin evvelinde yağıp, yeryüzünü tozdan temizleyen yağmur manasına gelen "ramda" kelimesinden alınmıştır. Bu yağmur genellikle yeryüzünü temizler. Bunun gibi de Ramazan da müminleri günah kirlerinden temizler. Kalplerini pak eder.

b-) Bir izaha göre güneşin şiddetli hararetinden taşların yanıp kızması anlamına gelen "ramad" kelimesinden alınmıştır. Böyle kızgın yerde yürüyen kimsenin ayakları yanar, zahmet ve meşakkat çeker. Bunun gibi oruç tutan kimse de açlık ve susuzluğun hararetine katlanır, zahmet ve meşakkat çeker, içi yanar. Yahut kızgın yer ayakları yaktığı gibi Ramazan da mü'minlerin günahlarını yakar, yok eder. Nitekim Enes bin Malik(r.a) den rivayet edilen bir Hadis-i Şerif'te Rasulullah: "Bu aya Ramazan isminin verilmesi günahları yaktığı içindir" (İbni Kudame el-Muğni,IV,324) buyurmuştur.

Şu halde mübarek Ramazan ayında oruç tutan ve ihlasla tevbe eden mü'minlerin günahları yanar, böylece günah kirlerinden arınırlar, tertemiz olurlar.

Ramazan kelimesinin anlamı böyle. Bir kaynakta belirtilen hadiste ise Allah'ın isimlerinden olduğu da zikredilmiştir. Ramazan aynı yeryüzünü temizleyen bir yağmur gibi mü'minlerin günahlarını temizleyen bir yağmura ve yakıp yok eden bir hararete benzetilmiştir. Su ve ateş.. ikisi de temizleyici.. biri yıkayarak temizliyor, diğeri yakarak.. Ramazanın her şeyi lütüf.. Sıcak yaz gününde susuzluğa ve açlığa Allah rızası için meydan okuyarak,hem çalışarak hem de ibadet ederek oruç tutmak kolay bir iş değil tabii ki.. kolay olmadığı içindir belki de ecri sevabı Allah katında saklı..

Ramazan kelimesi genel itibariyle "temizleyici" anlamını içermektedir. Peki biz ne anlam yüklüyoruz Ramazana?İlk aklımıza gelenleri sıralayacak olursak:

1-)İftar ayı: Ramazan deyince aklımıza ilk gelen belki de mükellef iftar sofraları, tatlılar, ramazan pideleri, neler neler..

2-)Cami cami gezmek: Teravihten teravihe tarihi yapılara öncelik vermek suretiyle her gece,mümkünse her vakit ayrı camiye gitmek.

3-)Kadir gecesi: Kur'an-ı Kerim'de Ramazan ayında saklı bir gece (hazine) olarak geçerken, biz onu Kur'an'a aykırı olarak tek (27.gece) geceye sıkıştırdık,diğer geceleri de es geçtik.

4-)Mukabele: Peygamber Efendimizin sünnetini ihya etmek adına camilere,evlere para ile hafızlar tutulur,onlar okur biz takip ederiz. Ama biz okuyup da onlar dinlemez.. Tek yanlı uygulama..

5-) Zekat: Zekat ramazanda verilmesi zorunlu olan bir ibadet değil, ama aklımıza ramazanda geliyor.Bu da güzel ama zekatı Ramazana saklamak sadakanın önünü kesebilir..

6-) Ramazan Sokakları: Eğlenceler, konserler,umre çekilişli yarışmalar,belediye programları,halaylar,Türk Sanat Musikisi,ilahiler,falan filan..

Maalesef aklımıza yukarıda saydıklarımız geliyor ilk başta. Ramazan deyince aklımıza Peygamber Efendimiz(s.a.v)in "Ramazana giripte ondan günahları bağışlanmış olarak çıkamayanın burnu sürtülsün" bedduasına muhatap olmamak için Ramazanın temizleyiciliği gelmiyor aklımıza. En azından benim.

Ramazan iftar ayı değildir. Ramazan Zahidliğin, tüm şehvetlere karşı sabrın ayıdır.Abartılı bir israf şovuna dönüşen,bir saat sonraki teravih namazını zora sokacak iftar sofraları Ramazandan değildir. Diğer 11 aydaki alışkanlıklarımızı, yeme-içme kültürümüzü frenleyip tadilata girmemiz gereken aydır Ramazan, fırsattır. Fakat üzülerek temaşa ediyoruz ki 11 ay yemediğimiz içmediğimiz kadar bu 1 ayda yiyor içiyor, keyifleniyoruz. Kadınlarımızı mutfaklara mahkum edip, onları da zikirlerinden, ibadetlerinden alıkoyup onların da Ramazanını hiç ediyoruz adeta. Alış-veriş ayına evirdik Ramazanımızı.. Hele bir bakalım market harcamalarımıza.. 11 ayın rekorunu kırmış mıyız,kırmamış mıyız.. 11 ayın sultanına yakışır bir harcama(!)

Ramazan sahur ayıdır. Oruç ayıdır. İftara gösterilen ilgi alaka, hörmet; sahura gösterilmeyince anlam bozukluğu, bir küflenme oluyor sanki. Yani sanki sahur öyle geçiştirilip, mahzun ve asık suratla sofraya oturulup ya da hiç sahura kalkmayıp yada kalkıp sadece su içilip tekrar yatılıp icra edilince iftarı da büyük iştiyak ve sevinçle karşılayınca biraz tuhaf olmuyor mu sizce de? Yani oruca karşı bir memnuniyetsizlik tablosu çıkmıyor mu sizce de? Yüzü asık başlanılan bir ibadet ve bitiyor diye duyulan sevinç? Ne bu? Bu nasıl bir ibadet? Allah düşünen ve ibret alan kullarından eylesin bizleri..

Ramazan asla" israf ayı" değildir, olamaz. Baktığımızda en çok "mal ve vakit israfı" yaptığımız ay Ramazandır belki de. Tüketilmeyip çöpe attığımız gıdalar, selam verme bahanesi ile tüketilen saatler, teravih-sahur arası nargile sohbetleri, tüketilen ömür.. Gece yarım saat azaltılmış uykudan ötürü saatlerce uyku ilave etmek... Malda ve vakitte israf varken Ramazan, adeta dibi delik kovaya dönmektedir.

Ramazan gerginlik ayı değildir. Oruçlu olduğu için sinirlenen, esip gürleyen,vurup kıran Müslüman oruç tutsa mı iyi,tutmasa mı iyi? Yani iftara yetişemeyeceği için trafikte terör estiren Müslüman kime hangi ibadeti yapıyor? 11 ay sabırlı Müslüman, Ramazanda sabırsız ve sinirli Müslüman; bunu kim, nasıl,neyle izah edebilir? Oruç yalnızca mideye mi tutturulur? Diyebileceği halde dememek, yiyebileceği halde yememek kadar önemlidir.

Ramazan seyahat ayı değildir. Şehir şehir , cami cami dolaşmak Ramazanla alakasızdır. Adeta Müslümanlar için tatil ve gezi sezonuna dönüştürülmüş bir Ramazan ruhsuzdur. Bu "bereketli ay" böyle ucuz masallara heba edilmemeli. Ramazanda tavsiye edilen itikaftır. İtikaf da malumunuz camiye kapanmaktır. "Camiye kapanmakla camileri gezinmek aynı değildir" Ramazanda tavsiye edilen tek gezi umredir. O da riyasız güzel bir umre olursa büyük bir ibadettir.

Ramazan başından sonuna kadar mübarek bir aydır. Son günleri bayram alış-verişine heba edilecek, bayram temizliğine kurban edilecek bir ay değildir. Bilakis Ramazanın son günleri çok kıymetlidir. Kadir gecesinin son on günde aranması birçok hadisi şerifte tavsiye edilmektedir.

Kadir gecesi de bir şans oyunu değildir. Hangi gece olduğu Allah katında saklı olan bir gece iken takvim olarak zoraki bir geceye sıkıştırılıp, müslümanı büyük riske atan bir uygulama ve kandil simitleri, akraba ziyaretleri ile harcanan zaman,kandil mesajları,Tv programları ile özünden uzak tutulan bir Kadir gecesi ihya anlayışı imhaya dönüşmek üzere,farkında değiliz. Ramazanın 27. Gecesinde bizi gelip bulan bir Kadir Gecesi değil, bizim bütün Ramazan boyunca peşinde koştuğumuz Kadir Gecesi bir ömre bedel gecedir.

Ramazan teknolojiye Kuran okutma ayı değildir.Ramazan Müslümanlar için Kuran ayıdır. İnsana indirilen Kuran ayıdır. Çeşitli teknolojik aletlere yüklenmiş Kuran surelerini dinleyerek Kuran dinlemiş ve böylece Ramazana yaraşır bir iş yapmış olmayız.Kuran kime indiyse o okusun. Kuran insana inmiş kitaptır. Kuranı ticarileşmeyen meclislerde okumalı ve dinlemeliyiz. Cemaatin vereceği para hatrına hızlı hızlı okuma yapan kişilerin bulunduğu ortamlarda değil.. Ramazan hocaların hafızların ayı değil, müminin temizlenme ayıdır.

Zekat Ramazan ibadeti değildir. Müslümanlar zekatlarını, daha fazla ecir elde etmek için Ramazan ayında vermeye çalışırlar. Bu ilke olarak doğru olabilir. Ancak Ramazanda zekat vermekle yetinmek, herhangi bir sadaka vermemek, sadaka olacak şeylerle meşgul olmamak fırsat tepmektir.Cimrilikten uzaklaşmak için iyi bir fırsat olan Ramazanı iyi değerlendirmek mecburiyetindeyiz.

Ramazan bir eğlence ayı değildir. Peygamber Efendimiz(s.a.v) Ramazanda gözyaşı döktü,öyle yaşadı. Onun sahabileri, onların yolundan gidenler gözyaşı akıttılar. Onlar eğlenmediler. Bize ne oluyor ki teravih saatine denk gelen programları icra edip katılım sağlıyoruz. Biz neyimize güveniyoruz Allah aşkına? Bu pervasızlık ne oldu da bizi böyle buldu, bizi kendine köle eyledi.

Oruç bir ibadettir. Bir kültür değildir. Ramazan da mübarek kılınmış bir aydır, sanatçıları,meddahları, Hacivat - Karagöz gölge oyuncularını, şarkıcıları, bilmem hangi hatipleri zengin etmek için uydurulmuş bir eğlence ayı,festival ayı değildir.

Allah'ım Ramazanın ruhunu bulanlardan ve kıymetini bilenlerden eyle bizi.. Bizi affet! Bizi, ailemizi, komşumuzu, yöneticilerimizi her türlü hatayı,cürmü işlemekten uzak tut! Ramazanı bize küstürtme! Bize akıl-fikir-sabır ihsan eyle! Bize mümin ferasetinden ikram eyle, bizi bu hararetli ahir zaman günlerinde pusulasını şaşan,yolunu kaybeden seküler düşünen ve yaşayan Müslümanlardan eyleme! Amin!

Faydanılan Eser: Nureddin YILDIZ, Ramazan Risalesi, Tahlil Yayınları