ÇAVUŞ KÖYÜ

Çavuşköy, yerli köylerdendir. İnegöl'ün kuzeybatısında ve Kazancı Eşiği üzerinde yer almaktadır. İnegöl şehir merkezine uzaklığı 10 kilometredir. 1990 yılı genel nüfus sayımına göre; toplam köy nüfusu, 596 kişidir. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre ise 306'sı kadın ve 317'si erkek olmak üzere 623 kişi olmuştur. Manav tabir edilen yerli köylerden ve ilk yerleşik düzene geçen Türklerdendir. Yakın çevresinde Karalar, Karagölet, Sungur Paşa ve Boğazköy yer almaktadır. İnegöl'ü, Sugurpaşa Köyü'ne bağlayan yol üzerinde bulunur. Geçimlerini, çiftçilik ile sağlarlar. Bol su kaynakları bulunmadığından kuru tarıma daha fazla ağırlık verilmiştir.

Son yıllarda Samsa Çavuş adına köyde bir de hatıra türbesi yaptırılmıştır. Şu kadar var ki, tarihi kaynaklarda belirtildiği üzere Samsa Çavuş, Ertuğrul Gazi'nin silah arkadaşları arasında yer alan gözü pek bir aşiret reisidir. Kardeşi, Sulamış/Sülemiş'te ünlü bir beydir. Ertuğrul Gazi'nin sağlığında Samsa Çavuş, Ermeni Dağı olarak nitelenen Ahi Dağı ve bu yörede yer alan derbent ve geçitleri kontrol altında bulunduruyordu.

Söğüt'ten Domaniç'e giderken ve Domaniç'ten Söğüt'e dönerken -yayla yolunda- İnegöl-Rum Tekfuru Nikola'nın yapması muhtemel baskınlara karşı Karakeçili Aşireti'ni oluşturan oymak ve alt gurupları Samsa Çavuş koruyordu.

Ancak Ertuğrul Gazi öldükten ve Osman Bey, tam yetkili olarak yönetimi ele aldıktan sonra Samsa Çavuş'u ve kardeşi Sulamış'ı, Ahi Dağı yöresinden almış, Sakarya Vadisi'nde görevlendirmiştir. Çünkü Osman Gazi, stratejik hedef olarak, kendisine Anadolu Selçukluları'nın ilk başkenti olan İznik Şehri'ni seçmişti. Bu nedenle, Samsa Çavuş'u ve kardeşi Sulamış'ı, Sakarya vadisinde görevlendirmiştir. Günümüzde hala O'nun adını taşıyan Çavuş Deresi, o coğrafyada bulunmakta ve yöre halkının hafızasında bütün canlılığı ile Samsa Çavuş, Gembemüz Köyü çevresinde yaşamaktadır. İnegöl-Çavuş Köyü'nde merkat ve hatıra mezarı bulunan kişi, Samsa Çavuş değil, divan-ı ali çavuşlarından Hüseyin, Ahmed veya Mustafa Çavuş'tur. Resmi kayıtlarda Çavuş Köyü'nün ilk adı, Kızıl Karyesi'dir ve de iki mahalledir. Birinin timar sahibi, Dura Çavuş'tur. Diğerinin timar sahibi ise Ahmet Çavuş'tur.

ÇAKIRCA ÇİFTLİĞİ KÖYÜ / HUZUR MAHALLESİ

Çakır Çiftliği, İnegöl'ün kuzeybatısında ve Bursa-İnegöl anayolu üzerinde yer alır. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre 2.357'si kadın ve 2.675'i erkek olmak üzere toplam köy nüfusu 5.032 kişi olmuştur. Sosyal doku olarak doğu kökenli vatandaşlarımızdan oluşmuş bir yerleşim alanıdır. Alt kimlik olarak kendilerini Kürt olarak tanımlamaktadırlar ve Kürtçe konuşmaktadırlar. Mücavir alana bitişik olduğu için kısa sürede bu yöre, Mes'udiye örneğinde olduğu gibi İnegöl'ün bir mahallesi durumuna gelmiştir. İnegöl Belediye Meclisi'nce 2006 yılında alınan bir karar ile Çakırca Çiftliği Köyü, İnegöl' ün 13 ncü mahallesi olmuş ve "Huzur- Mahallesi" adını almıştır.

Aslında bu yöre, tarihi bir niteliğe sahiptir. Eski kayıtlarda burası, Çakırca Çiftliği olarak geçmektedir ki uzun yıllar bu çiftlik, atmaca yavrularının eğitilmesi için kullanılmıştır. Hatırlanacağı üzere Osmanlılar döneminde atmaca yavrularına Çakırca adı verilmekte idi. Doğan ve şahin yavruları gibi bunlar da eğitilerek devlet tarafından iletişim aracı ve istihbarat elemanı olarak kullanılmakta idiler.