Çocuk gelinler konusuna dikkat çekip erken yaşta yapılan evliliklerin önüne geçilmesi amacıyla Büyükşehir Belediyesi tarafından başlatılan 'Çocuk Gelinler Projesi', 17 ilçeye yaygınlaştırılarak rehber öğretmenlere ve din görevlilerine anlatıldı.
BÜYÜKŞEHİR ORGANİZASYONU
Büyükşehir Belediyesi organizasyonunda Bursa Valiliği, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Bursa İl Müftülüğü, Bursa Barosu Kadın Hukuku Komisyonu, Bursa Şevket Yılmaz Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Dörtçelik Çocuk Hastanesi, Bursa ve Merkez İlçeleri Roman Dernekleri Federasyonu işbirliğiyle, çocuk yaşta yapılan evliliklerin yanlışlığını anlatmak amacıyla yürütülen 'Daha Dün Çocuktum' ana temalı 'Çocuk Gelinler Projesi, 17 ilçede görevli rehber öğretmenlere ve din görevlilerine anlatıldı.
11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü nedeniyle yapılan toplantı, Atatürk Kongre Kültür Merkezi (Merinos AKKM) Uludağ Salonu'nda düzenlendi. Toplantı öncesinde, Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılan 'Daha Dün çocuktum' isimli kısa film gösterildi.
"ELİMİZİ TAŞIN ALTINA KOYDUK"
Toplantının açılışında konuşan Büyükşehir Belediyesi Başkanvekili Abdülkadir Karlık, kız çocuklarının güçlendirilmesinde ailelere ve topluma büyük rol düştüğünü söyledi. Çocuk gelinlerin Afrika'da yaygın olmasına karşın Avrupa'da da sıklıkla görüldüğünü belirten Karlık, Türkiye'de çocuk gelinlerin oranının yüzde 14 olduğunu, Türkiye'de evli kadınların üçte birinin evliliğini 18 yaşına gelmeden yaptığını ifade etti. Türkiye'de 18 yaş altında evlenen her 10 kız çocuğundan 9'unun 18 yaşından önce anne olduğuna dikkat çeken Karlık, "Erken yaşta evlilikler, önce bireyi sonra toplumu etkileyecek sonuçlar doğurur. Büyükşehir Belediyesi olarak bu konuda elimizi taşın altına koyduk. Valiliğimizle birlikte 'Daha Dün Çocuktum' temalı projemizi başlattık. Alanda eğitim seminerleri veriyoruz. 2014 senesinde başlatılan projenin 29 Aralık 2015 tarihinde sona erdirilmesi hedefleniyor" dedi.
Bursa Şevket Yılmaz Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Murat Tutanç ise uzmanlığını aldığından beri çocuk anneler ve çocuk annelerin çocuklarıyla ilgilendiğini dile getirdi. 15-19 yaşları arası kızların en sık ölüm sebebinin çocuk gelinlik olduğunun altını çizen Tutanç, kurumların işbirliğiyle yürütülen çalışmaların önemli olduğunu söyledi.
"BARIŞIN ANAHTARI KADINLARIN ELİNDEDİR"
Vali Yardımcısı Ergün Güngör, çocuk gelinlerle ilgili kanunları Türkiye'nin çıkarttığını, toplumda bu konuya daha fazla dikkat çekmek gerektiğini ifade etti. Toplumun temelini oluşturan kadınların iyi eğitilmesi durumunda ülke olarak gelişilebileceğini anlatan Güngör, Türkiye'deki kadınların yüzde 26'sının reşit olmadan evlendiğini, 18 yaşından erken evlenen kadınların yüzde 48'inin şiddet gördüğünü aktaran Güngör, "Lise bitirenlerde yüzde 27'si, üniversite bitirenlerde yüzde 20'si şiddet görüyor. Ülke genelinde kadınların yüzde 31'inin eğitime devam etmesinin engellendiği söyleniyor. Kırsal alanda ise rakam yüzde 40'lara çıkıyor. Aydınlık gelecek için değişim ve dönüşüm için gerekli çalışmaları yapmalıyız. Barışın ve daha güzel dünyanın anahtarı kadınlarımızın elindedir. Erken yaşta evlendirilerek hayalleri ellerinden alınan kızlarımız olduğumuz sürece çağdaş Türkiye mümkün değildir" diye konuştu.
ÇOCUK OLMAK...
Toplantının panel kısmında ise moderatörlüğü Gazeteci Neslihan Çelik Alkoçlar üstlendi. İlk konuşmacı Hacettepe Üniversitesi'nden Çocuk Gelişim Uzmanı Birgül Ural Bayoğlu, 'Çocuk Olmak' konulu sunumunda reşit olmadan evlendirilen kız çocuk sayısının erkek çocuk sayısının 20 kat fazla olduğunu söyledi. 15 yaş altındaki kız çocuklarının doğum esnasında ölme riskinin 20 yaşındaki kadınlara kıyasla 5 kat fazla olduğunu kaydeden Bayoğlu, 18 yaş altındaki annelerin bebeklerinin ölme riskinin de yüzde 60 düzeyinde olduğuna dikkat çekti. Bayoğlu, çocuk hakları yaklaşımı, erken yaşta evlilik konusuna dikkat çekme ve bilgilendirme, sosyoekonomik yapının güçlendirilmesi, kanuni engellerin kaldırılması konularına ağırlık verilmesini tavsiye etti.
Uludağ Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Pınar Bağçeli Kahraman da 'Çocuk Gelinler' konulu sunumunda Türkiye'de 5 milyon 739 bin kadının çocuk yaşta evlenmiş olduğunu vurguladı. 2006 ile 2011 seneleri arasında evlenmiş kadınların yüzde 9.3'ünün o sırada 18 yaşından küçük olduğunu görüldüğünü, 2011 senesine ait resmi idari verilere göre tüm gelinlerin yüzde 22'sinin 16 ile 19 yaş arasında olduğunu anlatan Kahraman, Türkiye'de erken yaşta evliliklerin en büyük sebeplerinin aile baskısı ve başlık parası olduğunu belirtti. Kahraman, anne ve babaların bilinçlendirilmesini, kitle iletişim araçlarının eğitici bilgiler vermesini, çocukların erken yaşta evlenmeye özendirici oyun ve benzer uygulamalardan uzak tutulmasını tavsiye etti. Emine Örnek Eğitim Kurumları Kurucusu Emine Örnek de şiirle başladığı konuşmasında, aile hayatı, eğitim yaşantısı ve çalışma hayatı hakkında bilgi vererek, dinleyicilere altın değerinde tavsiyelerde bulundu. Toplantıda, alan çalışma ekibi ve konuşmacılar tarafından katılımcıların soruları cevaplandırıldı. Program sonunda konuşmacılara günün anısına plaket takdim edildi.
PROJE HAKKINDA GENEL BİLGİ
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu 2012 verilerine göre, Türkiye'de 18 yaş altı çocuk evlilik oranı ortalaması yüzde 28'dir. Türkiye'deki çocuk gelin sayısı 181 bini aştı. Türkiye Ekonomi Politikaları araştırma vakfı 2012 senesi şehirlerin karnesi raporunda, Bursa yüzde 20.84 oranıyla en kötüden en iyiye 68. sıradadır. Toplam doğumlar içinde ergen doğurganlık 19 yaş altı binde 52.96 ile 75. sıradadır. Bursa'da 2015 senesi içerisinde Jandarma Komutanlığı verilerine göre, 18 yaş altı 168 vakada işlem yapılmıştır. İlçeler bazında ise ilk üç sırayı Yıldırım, İnegöl ve Mustafakemalpaşa almaktadır. Bu istatistikler çerçevesinde proje başlatılmıştır. Projenin pilot çalışması 2014 senesinde Mustafakemalpaşa'ya bağlı 4 mahalledeki ortaokullarda başlatılmış, 470 ebeveyn ve 625 öğrenciye ulaşılmış, çalışma sonucunda projenin 17 ilçeye yayılması kararlaştırılmıştır. Haziran ayına kadar Osmangazi ve Yıldırım ilçelerinde belediyeye bağlı merkezlerde ve Yıldırım İlçesi'nde Arabayatağı ve Değirmenlikızık mahallelerindeki ortaokullarda yapılmış, 270 ebeveyn ve 530 öğrenciye ulaşılmıştır. Diğer ilçelerde ise çalışmalar sürmektedir.
